Levend beton verduurzaamt ARTIS-Aquarium | 09-november-2023 |

De restauratie van het ARTIS-Aquarium is in volle gang. De constructie van het rijksmonument is in 142 jaar tijd ernstig aangetast door het zoute water, waardoor de complete zoutwaterzijde van het gebouw vervangen moet worden. De restauratie grijpt ARTIS ook aan om het rijksmonument te verduurzamen en is samen met partners Salverda Bouw en BBN op zoek gegaan naar duurzame alternatieven.

Levend beton met microben en betonwapening van duurzaam basaltvezel beschermen het Aquarium straks tegen miljoenen liters water en verdubbelen naar verwachting de levensduur.

Klimaatpositief natuurpark

Projectmanager Bouw, Linda van Leeuwen: ‘ARTIS heeft een grote ambitie om in 2030 een klimaatpositief natuurpark te zijn midden in de hoofdstad. Daarom stellen we onze locatie, bedrijfsvoering en rijksmonumenten graag open voor duurzame innovaties. Een extra grote uitdaging is het verduurzamen van constructieve werkzaamheden. Bovendien heeft de productie van beton een grote milieu-impact. We zijn in Nederland nu één van de eerste locaties die deze duurzame alternatieven toepassen. Als dit in een aquariumgebouw mogelijk is met de meest extreme omstandigheden van zout en tropisch water, dan kan het praktisch overal.’

Waterdichte oplossing met microben

Een deel van de aquariumbakken is gegoten in zelfhelend beton, waarin gedroogde bacteriën weer tot leven komen zodra ze in aanraking komen met water. Dan zetten ze kalksteen af en maken daarmee scheuren in het beton weer dicht. Dit voorkomt betonrot op de lange termijn, waardoor de levensduur van de aquariumbakken naar verwachting verdubbelt. Ook is de betonwapening bij een deel van de aquariumbakken verduurzaamd met het gebruik van basaltvezel. Basalt is een vulkanisch stollingsgesteente. De CO2-uitstoot bij productie van basaltvezel is 40 procent lager dan bij staal en het materiaal roest en rot niet.

Naast de constructie, wordt ook de rest van het historische gebouw verduurzaamd. Onder meer met isolatie van het historische glaswerk, een nieuw geïsoleerd dak met zonnepanelen en aquathermie. Hiermee wordt de verwarming en koeling van het Aquarium in een latere fase gereguleerd door warmte te onttrekken uit het grachtenwater van Amsterdam.

Het toepassen van duurzame alternatieven bij betonproductie gebeurt in Nederland nog slechts op kleine schaal. ARTIS heeft dit kunnen realiseren dankzij financiële steun van Rijkswaterstaat en samenwerking met adviesbureau ABT en leveranciers Theo Pouw Groep, Basilisk en ReForceTech.

Foto: Zoutwaterzijde in ARTIS-Aquarium. Door ARTIS, Christiaan de Bruijne.