Wat is brand precies en waarop wordt getest? Een woordje uitleg. | 16-april-2018 |

Veiligheidsprestaties brandwerendheid EN 1634-1

De Europese brandweerstandnormen hebben langzamerhand de overhand gekregen op de nationale normen en zijn voortaan de referentie inzake tests en brandclassificatie. Toch behoudt elk land zijn eigenheden door specifieke voorwaarden op te leggen voor de toepassing van de Europese normen. 

De referentie inzake brandweerstandtests voor deuren, luiken en ramen is de EN 1634-1, die we in deze rubriek uitvoerig gaan behandelen. Om te beginnen bekijken we de algemene kenmerken van een brand.

De voorwaarden voor een brand

Een brand is een grote, ongecontroleerde verbranding die zich in meerdere of mindere mate snel uitbreidt en meestal aanzienlijke schade aanricht. Het scenario ervan bestaat uit onvoorziene elementen en gebeurtenissen en de kenmerken ervan variëren volgens de plaats, de weersomstandigheden, de brandbare materiële elementen, de voorziene middelen om de verspreiding van de brand te vertragen, en nog tal van andere parameters.  

Er zijn echter drie elementen die altijd vereist zijn om een brand te doen ontstaan en die de zogenaamde vuurdriehoek vormen:

• brandstof
• een vlam- of warmtebron
• zuurstof.

Afbeelding: Ontwikkelingsfasen van een brand

In het algemeen wordt aangenomen dat bovenstaande curve de ontwikkeling van een brand weergeeft. Tijdens de ontwikkelings- of groeifase stijgt de temperatuur eerst vrij langzaam tot het zogenaamde flashover- of vlamoverslagpunt bereikt wordt.

Dit fenomeen doet zich meestal voor wanneer een temperatuur van 500 tot 600 °C wordt bereikt, d.w.z. wanneer de door de brand geproduceerde gassen explosief ontbranden. En precies hierdoor vatten alle aanwezige brandbare materialen vlam. De brand ontwikkelt dan zijn volle intensiteit.

Afbeelding: Temperatuurcurven

De testvoorwaarden

De testvoorwaarden trachten de werkelijke voorwaarden en omstandigheden te reproduceren maar daarbij de ontwikkelingsfase te vermijden zodat de gedraging van de geteste elementen meteen kan worden onderzocht bij de volle intensiteit van de brand. 

Om de testvoorwaarden te omlijnen en te definiëren, werden er nominale temperatuur-tijdscurven gedefinieerd, volgens een kromming die gelijkaardig is aan die van de flashover. 

Bij ‘klassieke’ brandtests worden de temperatuurwaarden gedefinieerd door de ISO 834-curve. 

Bij deze curve met zeer snelle temperatuurstijging wordt na 5 testminuten reeds een temperatuur van meer dan 550 °C bereikt. 

Om de Heinen-deuren te testen, worden ze in een muur gemetseld die een van de wanden van een testoven vormt. Deze oven wordt gekalibreerd om de door de ISO 834-curve gedefinieerde temperaturen te halen, evenals een bepaalde druk en een zeer precies zuurstofgehalte.

De deuren worden aan beide kanten getest, dus met de brand aan de kant van de sluiting en aan die van de opening. Bij de eerste test bevinden de scharnieren zich dus IN de brand en bij de tweede bevinden ze zich BUITEN de brand. De duur van de test wordt bepaald door de weerstandsklasse en varieert van 15 tot 240 minuten. 

Het succes van de brandweerstandtests hangt samen met verschillende criteriumcategorieën: de dichtheid (E), de straling (W) en de thermische isolatie (I).

De vlamdichtheid

De vlamdichtheid (E) is de eerste voorwaarde voor een brandclassificatie.  

Deze vlamdichtheid (E) wordt gecontroleerd aan de hand van 3 meetcriteria:

• Een katoenen prop die zich zeer dicht bij de deur bevindt, mag niet ontvlammen.
• Aan de beveiligde kant van de deur mag zich gedurende meer dan 10 seconden geen continue vlam vormen.
• Door de deur heen mag er geen opening van meer dan Ø 25 mm ontstaan en ook geen spleet van meer dan 150 mm op 6 mm hoog. 

Als aan een van deze 3 criteria niet wordt voldaan, verliest de deur automatisch haar vlamdichtheid (E).

De thermische isolatie

De thermische isolatie (I), vroeger in de Franse normen aangeduid met de term ‘coupe-feu’, is een criterium dat de temperatuurstijging van de deur aan de beveiligde kant meet. 

Om deze temperatuurstijging te meten, worden er op verschillende genormeerde plaatsen van de deur thermokoppels aangebracht. Er wordt eveneens een beweegbaar thermokoppel gebruikt ter aanvulling op de vaste thermokoppels om metingen uit te voeren voor punten waar de toegelaten temperatuur overschreden zou kunnen worden. 

De isolatie wordt onderverdeeld in twee categorieën - I1 en I2 - die in verschillende landen gelden.  De I1-brandtests zijn strenger dan de I2-tests (zie gegevens in onderstaande tabel).

Als een bestek een bepaalde brandweerstand opgeeft zonder te preciseren of het om I1 of I2 gaat, bijv. EI-30, wordt er verwezen naar EI2-30, dat in de meeste EU-landen wordt gebruikt.  De Belgische wetgeving schrijft EI1 voor (ter vervanging van de nationale Benor-ATG-norm).

De straling

De straling (W) is een meting van de straling aan de beveiligde kant op 1 m van het geteste element; ze mag niet meer bedragen dan 15 kW/m².  Dit criterium (W) wordt nooit alleen gedeclareerd maar altijd samen met het vlamdichtheidscriterium (E). Een voorbeeld: Nederland schrijft op het Nederlandse grondgebied het gebruik van zogenaamde EW-deuren voor, zoals EW30, EW60, EW 120, enz.

Afbeelding: EN 1634-1 (deuren)

De resultaten van de tests

Directe toepassingen

Op het einde van elk testverslag worden de ‘directe toepassingen’ vermeld, die met name de toegelaten maximale afmetingen voor de geteste deuren beschrijven. Deze afmetingen worden als volgt bepaald.

Bij de meting van de testtijd komt het vaak voor dat de deur de classificatietijd overschrijdt. De duur van deze overschrijding wordt gewoonlijk de ‘overrun’ genoemd. 

Voorbeeld: een als EI1-60 geklasseerde deur die in werkelijkheid gedurende 65 minuten aan de criteria E en I1 voldoet, heeft een overrun van 5 minuten.

Naast de ‘minimale’ classificatiewaarde (in ons voorbeeld 60 minuten) bestaat er een tweede in de norm gedefinieerde duur: de classificatietijd vermeerderd met een bepaalde overruntijd (in ons voorbeeld een overrun van 8 minuten); zie de tabel in het volgende deel.

De deuren die de test hebben doorstaan gedurende een tijd die net langer is dan de gewenste classificatietijd, behoren tot categorie A. De deuren die de classificatietijd overtreffen met de vereiste extra tijd (overrun), behoren tot categorie B.

Voorbeeld: De deur EI1-60 die gedurende 65 minuten aan de criteria E en I1 voldoet, behoort tot categorie A. Voldoet ze 72 minuten lang aan voornoemde criteria, dan behoort ze tot categorie B.

In categorie A kunnen de deuren worden vervaardigd met kleinere afmetingen die tot 50 % van de breedte en 75 % van de hoogte bedragen. 

Deuren van categorie B kunnen volgens dezelfde voorwaarden verkleind maar eveneens vergroot worden, en wel als volgt:

• 15, 20 tot 25 % in de breedte en de hoogte
• 20, 25 tot 30 % in oppervlakte.

Deze verschillende waarden voor de maatvergroting zijn rechtstreeks afhankelijk van de mechanische vervormingen van de deur, gemeten tijdens de tests, en van de classificatie van de voornoemde vervormingen als klein, gemiddeld of groot.

Uitgebreide toepassingen

De ‘uitgebreide toepassingen‘ maken het voorwerp uit van aanvullende verslagen en zijn niet verplicht. Ze beschrijven alle variaties die een geteste deur bij haar configuratie kan ondergaan.

Heinen investeert aanzienlijk in deze uitgebreide toepassingen omdat het precies deze toepassingen zijn die een zeer ruim configuratieaanbod mogelijk maken: hang- en sluitwerk, bevestigingen, kozijnen, toebehoren en cumul van diverse prestaties.

HEINEN, pionier inzake brandweerstand

Dankzij de kwaliteit van de Heinen-deuren is hun overrun altijd aanzienlijk,  terwijl hun vervorming zeer klein is. Hierdoor kunnen ze in grote formaten worden uitgevoerd terwijl ze aan de geldende normen blijven voldoen! Een voorbeeld: een dubbele Heinen-deur EI1-60 kan probleemloos een opening van 4,40 x 4,40 m compartimenteren.

Heinen is vanaf het begin een pionier inzake brandwerende compartimentering geweest. Reeds in 1973 trok het merk de aandacht door ‘s wereld eerste metalen branddeur te ontwikkelen. Sinds 2010 zijn de Heinen-deuren door niet minder dan 28 officiële brandweerstandtests volgens de Europese normen gevalideerd. Door de regelmaat van de ontwikkelingen en de intense inspanningen van de afdeling R&D beschikt het bedrijf nu zelfs over een eigen oven volgens de Europese normen om de voorafgaande tests uit te voeren.

Beter dan de norm

Duurzaamheid van de zelfsluitendheid van de deur

De brandweerstandtests met succes doorstaan is goed, maar Heinen presteert nog beter.

De EN 1191, “Bestandheid tegen herhaald openen en sluiten”, verifieert of de deur altijd volledig wordt gesloten vanuit een hoek van 90° (dus van 90° naar 0°) in een tijdspanne van 3 tot 5 seconden. Daarnaast worden ook de speling en de bedieningskrachten gemeten na intensief gebruik van de deur zonder enig onderhoud, evenals de duurzaamheid van de uitrustingen die voor de goede werking van de deur en voor de brandwerende compartimentering vereist zijn (deursluiter, scharnieren, slot, enz.).

Omdat Heinen het succesvol doorstaan van de EN 1191-tests voor al zijn deuren verplicht stelt, garandeert het bedrijf u dat de deur niet alleen brandwerend is op het moment van installatie, maar dat ze dat ook na verloop van tijd en dagelijks gebruik nog zal zijn!

De klassen en waarden

De EN 1634-1

De EN 1191

We stellen u het volgende voor …

Het Heinen-aanbod omvat deuren (enkele en dubbele draaideuren, doorslaande deuren, opdekdeuren, schuifdeuren, beglaasde deuren, deuren in XXL-formaat, … ) die voor volgende klassen werden getest en gecertificeerd: 

• EI1 30, EI2 30
• EI1 60, EI2 60
• EI1 120, EI2 120
• EI2 180
• E (W) 60, E(W) 90, E(W) 120, E(W) 180

Het Bunkerkit-aanbod omvat inbraak- en kogelwerende ruimten die een brandweerstand van 120 minuten overeenkomstig de Europese brandnormen kunnen verzekeren.

Als u graag meer weet over al onze mogelijkheden, neem dan contact op met ons.

Een topproduct: De dubbele Heinen-deur EI2-180 min

Maximale afmetingen van de opening:

• 3 m x 3 m (b x h) (voor EI1-120 en EW 180)
• 2,4 m x 2,5 m (b x h) (voor EI2-180)

Basisprestaties: 

• Brandwerendheid: EI1-120 / EI2-180 / EW-180 overeenkomstig de EN 1634-1
• Duurzaamheid: C5 overeenkomstig de EN 1191 (200.000 cycli zonder onderhoud)

Optionele prestaties, te cumuleren op deze zelfde deur:

• Inbraakwerendheid: WK3 (met driepuntsslot)
• Paniekbeveiliging: met of zonder paniekstang
• Geluidwerendheid: Rw = 48 dB (-3, -9) (met extra vlakke geluidwerende drempel en automatische plint)
• Lucht-, water- en winddichtheid: A3 E6B VC4 (bij opening naar buiten toe) 

Doorsnede:

Uitvoering:

• Muur van minstens 140 mm dik uit betonblokken, of dunne betonwand
• Kozijn opgestort met krimpvrije mortel.

Geteste sloten: 

• Sluitingspunten: 1 punt of 3 punten
• Type : Manuele mechanische sloten, automatische mechanische sloten, sloten voor toegangscontrolesysteem, gemotoriseerde sloten, enz.

Geteste deursluiters: 

Talloze mogelijkheden: met schaararm of glijarm, met sluitvolgorderegelaar, enz.

Afwerkingen:

• Basisuitvoering: gegalvaniseerd staal (20/10 kozijn, 15/10 vleugel en scharnieren uit roestvast staal)
• Optioneel: schilderwerk (ter plaatse of in werkplaats)
• Optioneel: bekleding met bedrukte folie
• Optioneel: het geheel uitgevoerd in roestvast staal