Klimaatgevels en tweede-huid gevels | 07-januari-2019 |

Actieve gevels spelen een belangrijke rol in luchtbehan-deling, en besparen op energie

Zowel een klimaatgevel als een tweede-huid gevel leveren een grote bijdrage aan de klimaatbeheersing in gebouwen en besparing op de energiekosten. Daarom vallen ze beide onder de categorie Actieve gevels. Maar de klimaatgevel is net op een andere manier actief dan de tweede-huid gevel.

Klimaatgevels

Het buitenste gevelblad bij een klimaatgevel is een gesloten blad met dubbel glas dat niet in contact staat met de buitenlucht. De spouw daarachter is vaak niet breed en geeft ruimte aan de zonwering. Als de spouw namelijk te breed zou zijn, dan treedt er alsnog koudeval nabij de beglazing op. De zonwering verdient ook aandacht, die mag namelijk de luchtstroom niet verstoren.

De spouw maakt deel uit van de luchtbehandeling van het gebouw. Warme lucht uit de ruimten wordt in het stookseizoen via de spouw afgezogen. Dit kan via het plafond via de vloer. De klimaatgevel moet aan de buitenzijde echt potdicht worden uitgevoerd om te voorkomen dat er valse lucht wordt meegezogen en in de luchtbehandeling wordt meegenomen. Het venster aan de binnenkant moeten echter wel open kunnen, vanwege de schoonmaak.

Het binnenblad van enkel glas is vanwege zijn minimale dikte uiterst ontvankelijk voor die warmte en warmt daardoor snel op. Zo wordt het in de winter veel behaaglijker om vlakbij het glas te verblijven, omdat het verschil tussen de luchttemperatuur  en de temperatuur vlakbij het glas afneemt. Daardoor hoeven er geen verwarmingslichamen bij het glas te worden toegepast, om de koudeval te compenseren.

De warmte in de spouw, ook veroorzaakt door de zon, wordt in de winter gebruikt in warmtewisselaars om de toevoer van verse lucht voor te verwarmen. In de zomer wordt de warmte in de spouw juist afgevoerd, waardoor er in het gebouw veel minder tot niet hoeft te worden gekoeld.

Tweede-huid gevels

Bij een dubbele huid gevel, oftewel tweede-huid gevel of second skin, staat de spouw wel in verbinding met de buitenlucht. Deze spouw wordt doorgaans ook breder gehouden, vaak zo breed dat men er kan lopen, voor bijvoorbeeld het reinigen van de vensters. Om de luchtstroom niet te verstoren worden er werkvloeren van roosters aangebracht. Als die ruimte er niet is, dan moeten de vensters aan de binnenzijde open kunnen vanwege de schoonmaak.

Door het contact met de buitenlucht wordt de dubbele huid niet in dubbel glas maar in enkelglas uitgevoerd. Het binnenblad wordt daarentegen wel met dubbelglas uitgevoerd. Door hoogbouw van een tweede huid te voorzien, kunnen de ramen op de bovenste vertrekken ook worden geopend en volstaat natuurlijke ventilatie. Ten opzichte van een klimaatgevel kun je bij een tweede-huid gevel lagere kosten verwachten voor koeling en ventilatie. De zonwering bevindt zich bij een tweede-huid gevel echter in de buitenlucht, dus die wordt sneller vuil. Daarom lopen de onderhoudskosten bij een tweede-huid gevel hoger op dan bij een klimaatgevel.

Actieve gevels

Bij actieve gevels als een klimaatgevel of een tweede-huid gevel is het van groot belang dat de architect al in de vroege ontwerpfase om de tafel gaat zitten met in installatie-adviseur. Bouwdiepten en -hoogten wijken bij dit soort gevels snel van het gangbare af. Als dat niet in het schetsontwerp al wordt meegenomen, komt men later voor vervelende verrassingen te staan.

Verder speelt de zon en de interne warmtelast een grote rol. Als de warmte van de zon een belangrijke factor, dan hoeft het glas niet een al te lage ZTA-factor te bezitten (bv. 60%). Maar als er juist een hoge interne warmtelast is, dan is het zaak om zoveel mogelijk warmte van de zon buiten te houden. Daarbij wordt dan glas met een hogere ZTA-factor voor uitgekozen (10-30%).

Welke ZTA-waarde ook wordt gekozen, altijd moet er met een actieve gevel gestreefd worden naar een zo laag mogelijke U-waarde, om de vraag naar koeling en verwarming zo laag mogelijk te houden. Dat heeft ook zijn weerslag op de afmetingen van kanalen en de benodigde ruimte in de vloer en het plafond. Het Bouwbesluit schrijft een U-waarde van 1,65 W/m²K voor, die moet worden berekend volgens NTA 8800. Maar bij actieve gevels moet worden gestreefd naar nog lagere waardes van 1,2-0,5 W/m²K.

Geraadpleegde bronnen

SBRCUR net | Wikipedia | Jellema 4B Omhulling gevels | product- en projectinformatie van leveranciers