Geluidarme warmtepomp-oplossingen | 13-mei-2019 |

Het dak biedt uitkomst - stilte...

Voor wie overweegt om een warmtepomp in een project te integreren, zijn er een aantal zeer interessante oplossingen op de markt , die ervoor zorgen dat we de warmtepomp tijdens het gebruik nauwelijks zullen horen. Na al dat nieuws over de geluidsproductie van warmtepompen zijn we daar uiteraard nieuwsgierig naar. We nemen de oplossingen van Nelskamp, Tegnis, Alklima en DHPS onder de loep.

Maximaal 40 dB

Dat het menens is met de energietransitie is inmiddels wel duidelijk. Maar nu minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) afgelopen week ook nog een voorgestelde Wijziging Bouwbesluit 2012 naar de Eerste en Tweede Kamer stuurde, met daarin onder andere nieuwe regels voor het geluidsniveau van warmtepompen, blijkt dat er goed geluisterd wordt naar ervaringen van gebruikers. De nieuwe regels sluiten aan op artikel 3 van het Bouwbesluit: "Beperking van geluidsniveau op perceelgrens". De beperking van een geluidsproductie van ten hoogste 40 dB geldt voor installaties voor warmte- of koudeopwekking, die buiten de uitwendige scheidingsconstructie en op de perceelsgrens met een woonfunctie zijn opgesteld. Dezelfde restrictie geldt voor buitenunits ter plaatse van een te openen raam van een niet-gemeenschappelijk verblijfsgebied van een aangrenzende op hetzelfde perceel gelegen woonfunctie.

SPP van Nelskamp

Nelskamp zet in op een breed uitgedacht water-waterwarmtepompsysteem waarmee ze niet de grond in gaan, maar zoals het een dakpannenleverancier betaamt - ze gaan het dak op. Het principe werkt als een bodemwarmtepomp - maar in plaats van dat de bodemwarmte zorgt voor opwarming, gebeurt dat in het SPP systeem met vloeistof die door dubbelwandige absorptie elementen (solarpannen) loopt.

De vloeistof (glycol) is  6 tot 8 graden lager dan de buitentemperatuur als die door de solarpannen gestuwd wordt. Hierdoor kan onder alle omstandigheden altijd water worden binnengehaald dat minimaal 6 graden warmer is. De warmtewisselaars zitten in de voorraadboiler. De warmtepomp haalt het glycol binnen, verdicht het en maakt het gasvormig waardoor er energie vrijkomt en de glycol extra wordt verhit. Dan wordt het weer vloeibaar en herhaalt het proces zich. In de zomer bij buitentemperaturen van plus 30 graden, kan het absorptie element verwarmd water tot wel 85 graden binnen halen. Echter het hele jaar door, ook bij diffuus licht en regen, wordt warme vloeistof binnen gebracht in het voorraadvat door opname en geleiding. De warmtepomp die hiervoor wordt gebruikt, is speciaal gebouwd voor dit SPP systeem en draait slechts 30 dagen per jaar voor 100% op elektriciteit. De overige 11 maanden wordt slechts een beetje of geen elektriciteit verbruikt. Door de COP waarde van 4,5 wordt iedere kWh aan elektriciteit die er ingaat, omgezet in 4,5 kWh aan energie. De warmtepomp en de voorraadboiler staan binnen in een aparte werkruimte en ontbreekt een buitenunit, die bij lucht-warmtepompen voor geluidsoverlast zorgen. De aparte werkruimte kan geïsoleerd worden, zodat we van een geruisloos systeem kan spreken.

Met het SPP systeem kan de gasaansluiting geheel vervallen en produceert u zelf warm tapwater en water voor verwarming (lage maar ook voor hoge temperatuurverwarming als radiatoren). Daarbij is dit een esthetisch systeem en valt het nauwelijks op dat u een enorme energiedrager op uw dak heeft liggen. Deze absorptie elementen zijn uitsluitend te leveren met het Finkenberger model betonpannen, maar wel in diverse kleuren én in de ClimaLife luchtreinigende afwerking.

Het Solar Power Pack is een totaalsysteem dat te vergelijken is met aardwarmte. Nu ligt echter het energieveld van minimaal 24 m² op het dak i.p.v. in de bodem. Aanschaf van 24 m² solar dakpannen, een warmtepomp plus een 800 liter voorraadvat komt op een totale investering van rond de € 24.000,- excl. btw.  Deze investering is gelijkwaardig aan geothermische oplossingen, echter met een duidelijk hoger rendement en minder risico.

Warmtepomp van Tegnis

Tegnis daarentegen heeft de geluidsproductie van de buitenunit handig opgelost, door die in de nok van het dak te verwerken. Deze nokverdamper is niets anders dan een langgerekte buitenunit voor de warmtepomp. Met zijn 4,5 meter lengte past het in de nok van een zadeldak. Daar moet het zadeldak wel op berekend zijn; niet qua sterkte, maar vooral vanwege een minimum luchtspouw die benodigd is om voor voldoende trek én dus lucht te zorgen die langs de verdamper stroomt. Daarmee is dan geen aparte geluidsproducerende ventilator meer nodig.

Bij een pilotproject in Lelystad is gebleken dat op de meest windstille en bewolkte dag nog steeds een debiet van 3.200 kuub per uur werd gemeten. Daarmee zorgt de lucht-warmtepomp voor verwarming en voldoende warm tapwater, zonder dat er elektrisch hoeft te worden bijgestookt (bij een vermogen van 6 tot 10 kW  en bij buitentemperaturen tot -11 graden). De luchtstroming stijgt enorm als er ook maar een klein beetje trek in de luchtspouw staat (door de zon of de wind), waarmee het COP van de warmtepomp evenredig toeneemt. Maar omdat de ventilator is vervallen, ligt die sowieso al hoger dan het gemiddelde.

De nokverdamper van Tegnis is al een paar keer toegepast door VolkelWessels in proefprojecten in het kader van Stroomversnelling. Daar is het geïntegreerd in een energiedak, dat is opgebouwd uit een sandwichconstructie en geïntegreerde zonnepanelen. Het binnenspouwblad - de buitenste staalplaat van het sandwichpaneel -  vormt de waterkerende laag. Bij de goot is de spouw afgesloten met een gootsluiter slash guttershutter. Met deze ervaringen op zak is Tegnis er klaar voor om de nokverdamper breder in de markt weg te zetten.

Buitenunits in de schoorsteen - Alklima en DHPS

Zowel Alklima als DHPS (Dutch Heat Pump Solutions) zoeken de schoorsteen op om de buitenunit van warmtepompsystemen in op te bergen. Hoewel, schoorsteen. Het oogt als de klassieke schoorsteen die we kennen, alleen wordt die nu met een heel ander doel in gebruik genomen. Het voordeel van beide systemen is dat de geluidproducerende ventilator niet in de tuin, aan de gevel of op een balkon hoeft te worden geplaatst en dat de buitenunit niet als zodanig herkenbaar is. Door het als 'schoorsteen' uit te voeren, waaiert het geluid naar boven weg en daarmee wordt in zijn kielzog het geluidsissue opgelost. Deze oplossingen zijn toepasbaar in nieuwbouw en renovatie.

Alklima noemt hun gepatenteerde dakkap Wattz-up. Een liftsysteem zorgt ervoor dat de ventilator van de warmtepomp van binnenuit gemonteerd en onderhouden kan worden, na de werkzaamheden wordt de ventilator weer op zijn plaats getild. De dakkap past zich aan aan elke dakhelling en zolderhoogte.

DHPS werkt met de HydroCap de buitenunit van een Panasonic lucht-water warmtepomp onzichtbaar weg in een aluminium op kleur gecoate schoorsteenkap die op schuine daken van woningen is te plaatsen. De binnenunit van het geheel wordt er direct onder geplaatst, op de zolder van de woning.

Als inbouwoptie levert DHPS de HydroTop. Het deel dat buitenlucht aanzuigt, steekt circa 15 centimeter boven het dak uit en lijkt van een afstand op een dakraam. Op zolder, aan de binnenzijde, hangt de buitenunit in een goed geïsoleerd prefab element. Hierdoor wordt geluidsoverdracht naar omliggende ruimten meer dan gemiddeld beperkt. De ervaring leert dat de aanwezigheid van een ventilatiebox of een omvormer van een PV-installatie nadrukkelijker aanwezig zijn. Om de geluidsprestaties te valideren en vooruitlopend op aanstaande wet- en regelgeving heeft DHPS onlangs door DGMR geluidsmetingen laten uitvoeren op een project in Enschede waar 88 HydroTop en 2 Hydrowall oplossingen zijn toegepast.

Een belangrijk verschil tussen HydroTop en HydroCap is, naast de esthetische verschijningsvorm, de bereikbaarheid voor service en onderhoud. Dit kan bij de HydroTop volledig van binnenuit, zoals bij Wattz-up van Alklima, bij de HydroCap vindt dit voor een gedeelte van buitenaf plaats.

Meer informatie

Van-het-gas-af met Solar Power Pack van Nelskamp
Bij Tegnis past de buitenunit van de warmtepomp gewoon in de nok van het dak
‘Nokverdamper’ voor warmtepompen: buitenunit zonder geluidsproductie

Met dank aan: Nelskamp - Tegnis - DHPS en Uko Reinders van Vakblad Warmtepompen