Gevelsystemen en hun brandklassen | 29-januari-2019 |

Niet alleen de buitenlaag

Als de buitenste laag van de gevel maar aan de geëiste brandklasse voldoet, zou het wel snor moeten zitten - dit is helaas te kort door de bocht gebleken sinds de brand in de Grenfell toren in London. Sterker nog - als achter de buitenste laag isolatiemateriaal wordt toegepast dat de eisen haalt, is dat ook niet voldoende.

De brandklasse van de gevel wordt namelijk bepaald door de gehele opbouw, compleet met binnenblad en de spouw. Alle lagen in de gevelconstructie moeten in acht worden genomen. Een gevelopbouw mét spouw gedraagt zich bij de ontwikkeling van een brand totaal anders dan een gevelopbouw zónder spouw, ook als bij beide dezelfde materialen worden gebruikt. De montagemethode kan zelfs al verschillen opleveren in de brandontwikkeling van verder twee identieke gevelconstructies.

Grenzend aan de buitenlucht

Wellicht worden we ook door het Bouwbesluit op het verkeerde been gezet. Artikel 2.68 van het Bouwbesluit rept namelijk over de brandklasse waar buitenoppervlakken aan moeten voldoen. Er staat zelfs letterlijk dat de brandklasse van "de zijde van een constructieonderdeel die grenst aan de buitenlucht" moet worden bepaald volgens NEN-EN 13501-1. In Engeland is naar aanleiding van de Grenfell brand de regelgeving op de schop gegaan. In Nederland heeft vooral Rotterdam op voortvarende wijze eventueel gevaarlijke gevels in kaart gebracht en daarop actie ondernomen.

Verwerkingsvoorschriften

Het is belangrijk om te weten dat, als we van een afzonderlijk isolatiemateriaal of een gevelmateriaal de brandklasse opzoeken of opvragen, die brandklasse vaak is vastgesteld in combinatie met een onbrandbare achtergrond (denk aan A1/A2, s1, d0 - met een vastgestelde dikte). Daarom stellen leveranciers vaak dat er voor het behalen van die brandklasse aan de verwerkingseisen moet worden voldaan. Helaas worden die in de praktijk niet altijd grondig genoeg doorgelezen. Mocht je die moeite wel nemen, maar ontbreekt er informatie, dan doe je er goed aan om die op te vragen. Niet altijd worden de testomstandigheden of voorwaarden vermeld, zoals de achtergrond waarop het product de brandklasse heeft gehaald, terwijl dat wel van vitaal belang kan zijn. Mocht een bepaalde wandopbouw van een project afwijken van de omschreven uitgangspunten, dan kun je met de testresultaten in handen wel (laten) nagaan of er niet alsnog aan de voorwaarden wordt voldaan.

Gecertificeerde gevelsystemen

Fabrikanten zitten niet stil. Om er zeker van te zijn dat je de eisen kunt halen, worden complete gevelsystemen geleverd die in hun geheel worden getest, vaak zoals hierboven beschreven met een onbrandbare achtergrond van een bepaalde dikte. Nu is het wel zo dat de thermische belasting van een levensgevaarlijke brand zoals die plaatsvindt in de praktijk, veel groter is dan in de testen die volgens de normen worden uitgevoerd. Desalniettemin geeft een test goed inzicht in hoeverre het gevelsysteem bijdraagt aan de ontwikkeling en uitbreiding van een brand.

Aansluitdetails

Bij vrijwel alle certificaten die worden verstrekt gaat het om testen van het volle oppervlak, eventueel in een hoekopstelling, maar niet op de randen en aansluitingen op bijvoorbeeld kozijnen of een andere gevelopbouw. Maar bij onvoldoende bescherming in die aansluitingen kan een brand zich via de spouw of het binnenblad verspreiden en zo een volgend brandcompartiment bereiken. Dus op papier kan keurig worden voldaan aan de gevraagde brandklasse van het gevelmateriaal, maar ondertussen kan de gevel als geheel toch brandgevaarlijk zijn. De aansluitdetails moeten dus eigenlijk ook op de brandklasse worden getest, net als de gevelopbouw, want laat er asjeblieft geen brand voor nodig zijn om daarover uitsluitsel te geven. Dat het lastig is voor leveranciers om hierop certificaten af te geven, is begrijpelijk. Per gebouw kunnen de aansluitdetails immers verschillen van elkaar. In een test worden door hen daarom wel vaak worst case scenarios afgewogen. Los hiervan kan er op projectniveau een proefopstelling getest worden, waarin bijvoorbeeld enkele aansluitdetails worden betrokken. Maar ook zonder test kunnen experts, eventueel met simulatiemodellen, meer uitsluitsel geven over de brandklasse van het geheel. En niet alleen van "de zijde van een constructieonderdeel die grenst aan de buitenlucht".

Foto: met dank aan Sto Isoned