Schuifdaken | 29-januari-2020 |

Dak én dakopening in één

Zodra je een dak open kunt schuiven, is er natuurlijk sprake van een dakopening. Schuifdaken zijn indrukwekkende constructies, die of een geheel praktische uitstraling hebben, maar waarmee  architectonisch ook flink uitgepakt kan worden. Los van het uiterlijk, geven ze ruimten een tweede leven.

Menig tennis- of voetbalstadion is uitgerust met een schuifdak, waardoor slechte weersomstandigheden niet zoveel vat krijgen op het veld, de spelers en het speelschema.

Praktische schuifdaken

Uiteraard is elk schuifdak praktisch, laat daar geen misverstand over ontstaan, maar onder deze kop scharen we de schuifdaken waarvan het uiterlijk niet direct van belang is. Toepassingen daarvan treffen we aan in de agrarische sector (mestopslag), de weg- en waterbouw (zand-, grondopslag), gemeentebedrijven (zoutopslag, recycling) en de biomassa-industrie. Met een schuifdak hoeft de opslag van genoemde materialen niet persé zodanig hoog te worden uitgevoerd, dat er een vrachtwagen of graafmachine of rupskraan met compleet naar boven uitgestrekte arm onder door kan. Door het open dak kan de chauffeur of machinist prima zijn werk doen en blijft het materiaal buiten de werkzaamheden  beschermd tegen het weer. Maar ook in enkele fabrieken worden schuifdaken toegepast, bijvoorbeeld voor inspectie van eronder gelegen silo's en machinekamers. 

Omdat het uiterlijk geen grote rol speelt, zijn dergelijke schuifdaken doorgaans van een metalen dakhuid voorzien, bijvoorbeeld trapeziumplaten of golfplaten van aluminium. Polycarbonaat wordt ook wel toegepast. Voor de constructie wordt doorgaans aluminium (lichter) of staal (sterker) gebruikt, afhankelijk van de toepassingen. In gebieden dicht bij zee, op vrachtschepen zelf en bij zoutopslag moet het materiaal bestand zijn tegen de inwerking van het zoute milieu (zoals aluminiumlegering AlMg3). De dakdelen bewegen zich door middel van wielen in een rails. Het railsysteem waarover de dakdelen zich bewegen en de hemelwaterafvoer (bij dicht dak) worden vaak in elkaar geïntegreerd. Het geheel kan gemonteerd worden op betonwanden of sleufsilo's, betonnen megablokken en eventueel op een bestaand dak.

De blikvangers

In openschuivende daken die van een restaurant ineens een plezierig terras maken, of van een overdekt zwembad een buitenbad, gaat naast een dosis engineering ook de vormgeving een grote rol spelen. Vaak wordt in deze schuifdaken glas verwerkt, zodat bij gesloten dak het restaurant of het zwembad daaronder baat heeft bij het daglicht. Voor grotere overspanningen wijkt men in de regel uit naar staal voor de constructie van schuivende dakdelen. Kokerprofielen lenen zich er goed voor, omdat beglazingsprofielen daar mooi op aansluiten, maar soms kiest men voor andere oplossingen, geheel afhankelijk van de wensen van de architect. Voor schuifdaken van stadions volstaan eenvoudige stalen profielen uiteraard niet en moet men met complete spanten werken om de overspanningen mogelijk te maken.

De aansluitingen met de vaste onderliggende dakconstructie zijn zichtwerk en moeten er dus goed uit zien. Over de aansluitingen van de dakdelen op elkaar en de voetaansluitingen wordt over de geleiders met rubberprofielen vaak zetwerk gemonteerd, waarmee die technische aansluitingen uit het zicht verdwijnen. Met dit zetwerk wordt aan de buitenzijde ook veel van de regenwaterafvoer opgelost. Onder het zetwerk kan uiteraard isolatie worden opgenomen, maar voor de nodige bewegingsvrijheid tussen de dakdelen onderling ontstaan er naden die zich niet goed laten isoleren, maar die wel winddicht afgesloten kunnen worden met rubbers. Het gehele functioneren van een schuifdak moet natuurlijk onderhouden worden, zoals dat ook de kwaliteit van de rubbers  in de gaten moet worden gehouden.

Schuifdaken kunnen worden aangesloten op regensensoren en/of temperatuursensoren, maar ook gewoon elektronisch bestuurd worden. Omdat daken ook vaak onderhoudsinstallaties herbergen, waardoor er zich onderhoudsmensen op het dak kunnen bevinden, kan de aansturing ook op bewegingsmelders worden aangesloten.

De kleinere en lichte varianten kunnen ook handmatig worden geopend.

Bronnen

Productinformatie van leverandiers; foto's: Hema Groningen - Brakel schuifdak van Kingspan Light + Air, aluminium terrasoverkapping met schuiflamellen -  Renson, Wikicommons: Nationaal Stadion Singapore, Amsterdam Arena, Miller Park,