Nieuwe, open en lichte kliniek in groene omgeving | 08-december-2020 |

Fraaie inrichting met binnentuin draagt bij aan ‘healing environment’

De nieuwe R/ART kliniek van GGZ-zorginstelling Parnassia in Poortugaal is een open en licht gebouw geworden in een groene omgeving met uitzicht op de rivier de Oude Maas. Het gebouw, ontworpen door Eentien Architecten, is een echte ‘healing environment’ en beschikt over 144 studio's verdeeld over drie verdiepingen. Het is bestemd voor patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen, die op den duur weer zelfstandig in de maatschappij moeten kunnen functioneren. De inrichting - bijvoorbeeld met de binnentuin, de veelal natuurlijke materialen die zijn toegepast als hout & bamboe en de duurzame vloeren van Forbo Flooring - draagt bij aan het rustige en warme karakter van het gebouw. Met de nieuwbouw gaat een ingrijpende vernieuwing van start waarbij een zorgcampus zal ontstaan van meerdere grote klinieken in een landschappelijke omgeving.

Eentien Architecten ontwierp het nieuwe gebouw van 11.000 vierkante meter voor een doelgroep van cliënten die langer dan een jaar psychiatrische zorg nodig hebben. Op het zogenaamde Delta terrein is de psychiatrische opvang voor de regio Rotterdam al meer dan 100 jaar gevestigd.

Binnentuin

De R/ART kliniek huisvest 144 individuele wooneenheden, vormgegeven als micro-appartementen. Cliënten kunnen naar keuze zelfstandig koken en eten of gebruikmaken van de groepsvoorzieningen. De gemeenschappelijke woonkamers vormen samen met de houten buitenruimtes het grotendeels transparante middendeel van de instelling. In het hart van het gebouw is een terrasvormige tuin aangelegd. Dit zorgt voor daglicht tot diep in het gebouw. De centrale watervaltrap wikkelt zich om deze binnentuin zodat er horizontale en verticale zichtrelaties ontstaan die een gevoel van overzicht en oriëntatie geven. Rond de tuin en trap bevindt zich een ontsluitingsring met algemene voorzieningen. Vanuit deze centrale ring hebben cliënten ook toegang tot de woonvleugels en de buitenwereld.

Healing Environment

Alles aan dit woon- zorggebouw staat in het teken van de zogenaamde ‘healing environment’; een gezonde omgeving gebaseerd op fysieke zaken als frisse lucht en daglicht overal in het gebouw. Daarnaast werd in dit kader gestreefd naar het vermijden van eenvormig- en eentonigheid en een intuïtieve ‘way-finding’. Verder zijn de veelvuldig gebruikte planten, bomen en overig groen overal nabij. Ook is er gezorgd voor een goede akoestiek door geluidsisolatie en andere akoestische voorzieningen.

De architect en opdrachtgever hebben voorts gekozen voor natuurlijke, tactiele, duurzame en mooi verouderende materialen als steen, bamboe, hout en fraaie wandbekledingen in frisse, warme tinten. Die kleuren en materialen vormen de basis van de inrichting van de kliniek. Ze dragen bij aan de warme woonomgeving die de zorginstelling wil bieden aan haar cliënten.

Duurzaam

Voor de vloer had Francine Wolters, coördinator projecten & inrichting van Parnassia, een aantal specifieke eisen. ‘Naast een niet te klinische uitstraling vinden we het belangrijk dat vloeren makkelijk te onderhouden zijn.’ Bovendien moesten de vloeren duurzaam en aangenaam voor het oog zijn en ook daarmee passen in het ontwerp. In de verblijfsruimten (huiskamers en appartementen) is vanwege de rustige en huiselijke uitstraling gekozen voor Eternal vinyl in houtlook. De gangen, spreekkamers en facilitaire ruimten zijn voorzien van Sphera homogeen vinyl in een moderne, neutrale betonkleur. Dit sluit ook mooi aan op de kern van het gebouw, waar een keramische tegel ligt. Forbo Flooring leverde daarnaast ook de Coral schoonloopmat, die het vuil en vocht buiten houdt en de andere vloeren beschermt.

Uitdaging

De uitdaging van het ontwerpen van een modern verblijfsgebouw voor psychiatrische patiënten zit in het combineren van effectieve zorg met (toenemende) autonomie van de cliënten tijdens hun hersteltraject. Hierbij gaat het dus niet alleen om de behandeling van de psychiatrische klachten, maar ook om de interactie met de omgeving, de naasten en de gemeenschap. Dit zorggebouw staat dan ook midden in de maatschappij en laat deze zelfs toe in de door haar beschermde binnenwereld.

Foto’s: Melanie Samat (beeld interieur) en Christiane Wirth (beeld exterieur).