Innovatie bij Vandersanden: hoe RoboBrick ontstond | 10-december-2020 |

Een vol-automatische strippenrobot

Hoe komen we er eigenlijk op om als steenbakker RoboBrick te lanceren, een vol-automatische strippenrobot, compleet met software om baksteenpatronen te creëren? Zijn we nu niet ver van onze leest afgedwaald? Dat kan zo lijken, maar de RoboBrick past naadloos in onze innovatiestrategie.

Ten eerste vinden we het belangrijk om onszelf constant vragen te stellen. Vandersanden wil op lange termijn kijken – generaties vooruit zelfs. En dat vereist dat we oog hebben voor verschuivingen die op lange termijn grote invloed hebben.

Wij zien vandaag een viertal trends die een grote impact hebben op onze sector. De eerste is krapte. De Europese bouwsector heeft te kampen met krappere productiecapaciteit, onder meer door een toenemend tekort aan arbeidskrachten, zowel in aantallen als kwalitatief. En dat terwijl de economische groei van de afgelopen jaren heeft geleid tot een stijgende vraag naar woningen. Woningschaarste is dan ook de tweede megatrend. In Duitsland lukt het bijvoorbeeld ook niet om aan de woningvraag in de agglomeratie tegemoet te komen. Jaarlijks worden hier nog steeds 100.000 woningen te weinig gebouwd.

In Nederland moeten 845.000 woningen gebouwd worden de komende 10 jaar om het woningtekort om te buigen. Volgens minister Ollongren dienen er jaarlijks in Nederland 75.000 woningen gebouwd te worden, terwijl men er de eerstvolgende jaren slechts 62.000 woningen per jaar verwacht.

Niet alleen de vraag groeit, ook het aantal eisen aan nieuwe bouwproducten neemt alsmaar toe. Bouwproducenten hebben te maken met steeds meer en strengere richtlijnen op het gebied van productkwaliteit, ecologie en veiligheid.

Tot slot heb je de renovatiemarkt. Als Europa de lange termijn renovatiestrategie 2050 wil halen, een klimaatneutraal Europa, zal er nog veel dienen te gebeuren. De Europese Commissie wil 35 miljoen slecht geïsoleerde woningen en kantoren in Europa renoveren voor 2030, en nog eens 185 miljoen woningen voor 2050. Alleen al in Vlaanderen moeten er nog bijna 3 miljoen woningen worden gerenoveerd, met een grote focus op de gebouwschil. Dit is een hele grote uitdaging, maar vooral ook een hele grote opportuniteit voor de bouw.

Prefab is (een deel van) het antwoord

Het antwoord op die uitdagingen zal deels in prefab liggen. De voordelen van prefab zijn legio:

• Minder faalkosten
• Minder bewegingen op de bouwplaats
• Minder transport
• Betere kwaliteit
• Geautomatiseerde montage controle
• Veiliger: steigerloos werken
• Garanties
• Snelheid, minimale bouwplaatstijd

In één op de drie projecten in Europa wordt vandaag al een bepaalde vorm van prefab elementen toegepast. Dit kunnen sandwichpanelen zijn, vloeren, complete gevels, maar zelfs ook volledige prefab keukens of badkamers.

In Nederland zullen er bijna 10.000 woningen geprefabriceerd uit de fabriek komen in 2020, dit is +/- 1 op 7 woningen. Dit aantal zal de komende jaren alleen maar stijgen. België en Duitsland hebben op dat gebied nog een grote inhaalbeweging te maken. De Belgische opdrachtgever is nog niet klaar voor verregaande standaardisatie. De weerstand tegenover verandering houdt ons nog te veel tegen en belemmert innovatie, maar ook in België komen er meer en meer initiatieven.

Vandaag is prefab nog quasi even duur, maar door verdere robotisering, digitalisering en complete afstemming van het hele bouwproces, kan prefab zorgen voor een besparing van minimaal 15% ten opzichte van klassiek bouwen.

Het is dus heel duidelijk dat de markt van het bouwen een serieuze disruptie zal kennen door prefab, industrialisering en robotisering. Onze aanpak is dan om niet te wachten, maar om daar het voortouw in te nemen. RoboBrick is daar een logisch antwoord op.

Je kan niet een beetje aan prefab doen

Als je het bouwproces echt wilt industrialiseren, moet je het hele proces zien vanuit een prefab-bril. Alle aspecten van de bouw moeten op elkaar afgestemd worden: van ontwerp tot montage. Hoe vroeger men in het ontwerp rekening houdt met prefab, hoe groter de winst en de kwaliteit van het eindresultaat. Prefabbouwers zijn ook meer en meer bezig met verregaande integratie. Alleen zo kan het voordeel van prefab optimaal benut worden. Concreet: een prefabbouwer van gevelelementen zal zijn wanden afleveren inclusief aansluitingen, ramen en gevelafwerking. Daar komt dan de RoboBrick in beeld. Als partner voor de gevelafwerking, met heel veel expertise in de baksteen(strips) maar ook in verlijming, willen we onze partners een totaaloplossing kunnen bieden. En dus ontwikkelden we – onder meer via een intensieve samenwerking met klanten zoals Spaansen en IIBO - een gevelsysteem dat naadloos geïntegreerd is in het prefab productieproces.

RoboBrick brengt steenstrips op geautomatiseerde wijze en in een geconditioneerde ruimte aan op prefabsystemen of wanden. RoboBrick sluit aan op een bestaande of nieuwe productielijn en werkt op allerlei ondergronden zoals houtskelet, staalbouw, beton of isolatiemateriaal. Met het systeem kunnen we maar liefst 2000 steenstrips per uur verlijmen, volledig geautomatiseerd. Maar enkel strips lijmen is niet voldoende in een echt prefab proces. We zorgen ook voor maatvaste steenstrips, die zo zijn verpakt dat ze automatisch kunnen worden afgestapeld. Als je aanvoer de snelheid van je machine niet kan volgen, win je er namelijk niks mee.

We hebben ook gemerkt dat onze klant veel tijd steekt in het uittekenen van elke strip. Daarom hebben we de brickdesigner software ontwikkeld. Deze software tekent elke lijmril en elke steenstrip minuscuul uit op de wand en houdt daarbij rekening met de verschillende ramen, deuren, wanden, toleranties en natuurlijk het gevraagde verband. De software stuurt de RoboBrick machine aan zodat de juiste strip steeds op de juiste plek en op de juiste manier wordt verlijmd.

Alle kritische productiedata worden gemeten via tal van sensoren en gecontroleerd door een lokale controle pc. Als alle data in orde zijn, krijgt de klant een garantiebewijs. De informatie is te allen tijde te raadplegen. In elk prefab element is een RFID-tag ingebouwd waarmee de productie van het paneel tot op de bouw, en zelfs nadien, te volgen is. Dit stelt ons in staat alle panelen te koppelen aan de kritische productiedata, en dus ook het garantiebewijs. Op die manier kan Vandersanden 20 jaar garantie bieden aan klanten. 

Zo komt het dus dat we als steenbakker RoboBrick hebben ontworpen. Dat was gewoon het beste antwoord op de vragen die van onze partners komen. Op scharniermomenten zoals deze, als de hele bouwsector transformeert, willen wij in de industrie de uitverkoren partner zijn om mee samen te werken. Want wij geloven dat je de mooiste dingen samen maakt.

Auteur: Maarten Leën, New Business Development Director (Vandersanden)