Basiskennis Bouwkunde: Bedrijfsdeuren, algemeen

Referentienummers

• Industriële deuren
• (31)X Deuren, bedrijfsdeuren
• 30.62 garage- en bedrijfsbuitendeuren
• Sectionaaldeuren, Kanteldeuren, Schuifdeuren, Strokengordijnen, Overheaddeuren

Samenstelling

Systeemopbouw bedrijfsdeuren

Naar de manier waarop bedrijfsdeuren openen en sluiten zijn ze te onderscheiden in de volgende typen:

• Draaideuren;
• Hefdeuren of telescoopdeuren;
• Kanteldeuren;
• Roldeuren;
• Schuifdeuren;
• Sectionaaldeuren (overhead of slide-over deuren);
• Vouwdeuren (vouwschuifdeuren).

Draaideuren

Industriële draaideuren onderscheiden zich van normale draaideuren door hun verzwaarde uitvoering. Deze zware uitvoeringen worden vooral in de utiliteitssector en industriële industrie toegepast, waar deze deuren eventueel ook explosiebestendig, kogelwerend, brandwerend en/of geluidwerend kunnen worden uitgevoerd.

Strokengordijnen

Strokengordijnen zijn industriële gordijnen die zijn opgebouwd uit soepele stroken kunststof (met een breedte van bijvoorbeeld 200 mm), die met een gedeeltelijke overlap scharnierend zijn opgehangen.

Hefdeuren

Hefdeuren zijn deuren die met een elektrische aandrijving van kabels opgehesen worden. De deuren worden aan de verticale zijden geleid met rollen in rails en zijn in evenwicht door een dubbele kabelverbinding over kabelschijven met een contragewicht.

Garagedeuren, kanteldeuren

Kanteldeuren zijn deuren die naar boven en naar achteren kantelen. Kanteldeuren zijn te onderscheiden in deuren met looprails en deuren met hefarmen en eendelige of tweedelige deuren. De balancering van de deuren vindt plaats met veren of een contragewicht. De bediening is handmatig.

Roldeuren

Roldeuren bestaan uit gekoppelde enkele of dubbelwandige lamellen of een doorlopende geprofileerde plaat die aan de uiteinden in verticale rails worden geleid. De lamellen op plaat worden opgerold om een as boven de deuropening. De bediening is handmatig of elektrisch.

Snelloopdeuren

Snelloopdeuren worden hoofdzakelijk van kunststof doek gemaakt, die in een verticale rails snel naar boven wordt opgerold. Het doek kan eventueel van doorkijkvensters worden voorzien. De bediening wordt meestal automatisch opgelost. Snelloopdeuren kunnen binnen en buiten worden toegepast.

Schuifdeuren

Schuifdeuren zijn enkel, dubbel of uit meer vleugels (rondloopdeuren) samengesteld en indien toegepast bij buitenwanden, naar binnen of buiten schuivend. Schuifdeuren kunnen met de hand of mechanisch worden bewogen en onder- en/of bovenrollend zijn. In het algemeen wordt de bovengeleiding in rails toegepast.

Overheaddeuren, sectionaaldeuren

Sectionaaldeuren, ook wel overheaddeuren of slide-over deuren genoemd, zijn gelede deuren opgebouwd uit gekoppelde scharnierende, horizontale panelen, die aan de uiteinden met rollen in rails worden geleid en verticaal, horizontaal of schuin worden geparkeerd. De panelen zijn enkel- of dubbelwandig en meestal geïsoleerd met kunststofschuim.

Er zijn allerlei soorten en maten deuren die als “industriële deur” bestempeld kunnen worden. Binnen die grote collectie zijn er altijd uitschieters en daar hebben we er hier een aantal van op een rijtje gezet.

Vouwdeuren

Vouwdeuren, ook wel vouwschuifdeuren genoemd, bestaan uit scharnierende verticale panelen met meestal een bovengeleiding van rollen op een looprails.

Vouwdeuren worden meestal geleverd in enkelwandige of in dubbelwandige geïsoleerde uitvoering, in drie- of meervleugelige verdeling (het aantal deurvleugels hangt af van de deurbreedte). Vouwdeuren kunnen zo worden gemaakt dat ze naar binnen of naar buiten vouwen. Het vouwen gebeurt met een elektrisch aangedreven schaarconstructie of met een kettingaandrijving van de bovengeleiderollen.

Prestaties

Mechanische eigenschappen van bedrijfsdeuren

Productsterkte

Volgens de Arbowet en de Stuwadoorswet moeten gebouwen en aanhorigheden in een dusdanige toestand verkeren dat zij geen gevaar kunnen veroorzaken.

Een ontwerpdetail ten aanzien van de productsterkte is de bestandheid tegen aanrijdingen en de vervangingsmogelijkheden van onderdelen na een beschadiging.

Onderdelen anders dan staalkabels of kettingen, die bij breuk gevaar voor neerstorten of omvallen van de deur kunnen doen ontstaan, moeten zodanig zijn geconstrueerd dat in de onderdelen optredende spanning niet meer bedraagt dan 0,5 van de vloeigrens c.q. 0,2 van de rekgrens van het toegepaste materiaal en zodanig zijn aangebracht en/of beschermd dat ze niet beschadigd kunnen worden door passerende voertuigen of transportmiddelen.

Vuur, explosie en bedrijfsdeuren

Brandwerendheid

Draaideuren, hefdeuren, schuifdeuren en vouwdeuren kunnen brandwerend zijn uitgevoerd en bezitten dan een brandwerendheid van 60 minuten (EI) tot 280 minuten (EW).

Branddeuren en brandwerende deuren moet voldoen aan de eisen volgens het Bouwbesluit (NEN 6068 en NEN 6069) en getoetst worden volgens NEN-EN 1634-1, NEN 6064 en/of NEN-EN 13501-1.

De in de praktijk toegepaste bedrijfsdeuren zijn altijd automatisch sluitend met een smeltzekering of uitgevoerd met een rookdetector en kleefmagneet.

Gassen, vloeistoffen, vaste stoffen en bedrijfsdeuren

Waterdichtheid

De afdichting van de diverse deuren verschilt onderling sterk. De gunstigste afdichting hebben de (brandwerende) draaideuren, hefdeuren, schuifdeuren en sectionaaldeuren. Bij de railverbindingen van veel typen bedrijfsdeuren kan met isolatieprofielen een betere isolatie worden bereikt.

Windbelasting

De bestandheid tegen windbelasting wordt volgens de NEN-EN 12424 vastgesteld.

Thermische eigenschappen van bedrijfsdeuren

Geleiding

De warmteweerstand van geïsoleerde bedrijfsdeuren is meestal gebaseerd op de warmteweerstand van het toegepaste isolatiemateriaal, maar de detaillering van de aansluitingen maakt het verschil. Bovendien is het wenselijk dat de beplating van de buitenzijde is gescheiden van de beplating aan de binnenzijde.

Voor een Rc-waarde moeten metingen uitgevoerd worden. Een geëigende meetmethode voor de bepaling van warmteweerstanden is de warmtekastmethode (hotbox, NEN-EN 12412). Een goed geïsoleerde doos met de open zijde tegen de te beproeven constructie geplaatst. In de doos bevindt zich een elektrische verhitter, die in combinatie met een thermostaat de temperatuur in de doos contant houdt. Ondertussen wordt de ruimte aan de andere kant van de te beproeven constructie op een lagere temperatuur gehouden. De in de warmtekast ontwikkelde warmte zal door te beproeven constructie ontsnappen.

De ontwikkelde warmte kan worden afgelezen op een kWh-meter waarop de elektrische verhitter is aangesloten. Tegelijkertijd worden op verschillende plaatsen op de te beproeven constructie de oppervlaktetemperatuur aan weerzijden gemeten. Deling van het gemiddelde temperatuurverschil door de warmtestroomdichtheid (W/m²) levert de warmteweerstand van de constructie op (m²∙K/W).

Aangezien in de praktijk niet met oppervlaktetemperaturen maar met luchttemperaturen wordt gerekend moet de bij Rc- waarde van de constructie de warmteweerstand van de constructie náár de omgeving worden opgeteld, ook wel de overgangsweerstand genoemd. De overgangsweerstand bedraag 0,13 m²∙K/W voor oppervlakken grenzend aan de binnenlucht en 0,04 m²∙K/W voor oppervlakken grenzend aan de buitenlucht. Voor constructies die een afscheiding vormen tussen binnen en buiten zoals bedrijfsdeuren, moet dus bij de warmteweerstand van de constructie, Rc, een overgangsweerstand van in totaal 0,17 m²∙K/W worden opgeteld.

Met een geïsoleerde sectionaaldeur kunnen Rc-waarden tot 2 m²∙K/W worden bereikt, afhankelijk van de opbouw van secties, sectieverbindingen met deurframe, de aansluitingen aan de zijkant en eventuele beglazing.

Akoestische eigenschappen van bedrijfsdeuren

Met geluidsisolerende hermetische schuifdeuren kan het luchtgeluidniveau tot 56 dB gereduceerd worden (NEN-EN-ISO 10140).

Elektriciteit en bedrijfsdeuren

Aansluitwaarden

Afhankelijk van de montagevoorschriften van de leverancier en het type motor, bijvoorbeeld 3 fase + nul + aarde (380V) of 3 fase + nul en een aardcontact, binnen een voorgeschreven straal vanaf de motor.

De elektrische installatie voor deuren en hekken dient te voldoen aan NEN 1010.

Toepassing

Functionele bruikbaarheid van bedrijfsdeuren

• Industriële draaideuren: worden toegepast als toegangsdeur in de utiliteitssector en industriële sector, onder andere in politiebureau's, koelcellen, banken, opnamestudio's, veiligheidssluizen, cleanrooms, transformatorruimtes, musea en stadions;
• Strokengordijnen: strokengordijnen worden veel toegepast in de industriële sector als binnendeuren, hulpdeuren achter de buitendeur en als tochtweringsvoorziening;
• Hefdeuren: schuiven rechtstandig langs de wand omhoog, met als voordeel dat een kraanbaan tot vlak achter de deuropening kan komen. Hefdeuren worden toegepast indien een brandwerende of isolerende deur is gewenst. De afdichting kan met extra voorzieningen optimaal worden uitgevoerd;
• Garagedeuren en kanteldeuren: garagedeuren worden doorgaans voor kleinere deuropeningen, bijvoorbeeld voor privégarages van personenauto’s toegepast;
• Roldeuren: zijn eenvoudig te openen en te sluiten. Een belangrijk kenmerk van dit type deur is de sterkte, goed als beveiliging tegen inbraak en vandalisme.
• Snelloopdeuren: openen en sluiten heel snel, hetgeen praktisch is bij veel verkeer zoals in opslaghallen of bij koelcellen, cleanrooms en in de voedingsmiddelenindustrie;
• Schuifdeuren en vouwdeuren: bij een grotere breedte van de deuropening dan 8 meter wordt meestal gekozen voor schuifdeuren of vouwdeuren. Schuifdeuren worden toegepast indien een brandwerende of isolerende deur is gewenst. De afdichting kan met extra voorzieningen optimaal worden uitgevoerd;
• Overheaddeuren en sectionaaldeuren: worden toegepast als grote openingen in de gevel benodigd zijn. Vaak is dat voor transport dat plaats vindt zoals rondom opslagloodsen, fabriekshallen, industriecomplexen en beursgebouwen.

Voorschriften voor bedrijfsdeuren

• De staalkabels moeten zijn samengesteld en van een constructie zijn zoals aangegeven in NEN-EN 12385-4. Maatstaven voor het afkeuren van staalkabels staan vermeld in NEN 3233;
• Als flexibele deuren of pendeldeuren niet geheel transparant zijn, dan moeten ze van kijkvensters of kijkstroken voorzien zijn, vanwege de veiligheid;
• De elektrische installatie voor deuren en hekken dient te voldoen aan NEN 1010;
• In garages moeten bedrijfsdeuren voorzien zijn van ventilatieroosters;
• Branddeuren en brandwerende deuren moet voldoen aan de eisen volgens het Bouwbesluit (NEN 6068 en NEN 6069) en getoetst worden volgens NEN 6064, NEN 6065 en/of NEN-EN 13501-1;
• Mag u uw verouderde garagedeur zomaar vervangen? Onze hoofdredacteur Margo van Voskuilen zocht het voor u uit. U kunt het nalezen in dit artikel: Garagedeur vergunningsvrij vervangen?

Ontwerpdetails

Bij de aanschaf en keuze van een bedrijfsdeur spelen de volgende factoren een rol:

• De benodigde afdichting tegen weersinvloeden, lawaai, stof en bacteriën;
• De maat van de deuropening, dagbreedte en daghoogte;
• De beschikbare ruimte boven, naast, voor en achter de deur;
• De verkeersintensiteit: welke transportmiddelen rijden door de deuropening? Bestaat er kans op aanrijdingen? Bekijk ook de vervangingsmogelijkheden;
• De bediening van de deur: elektrisch, pneumatisch of handbediend;
• Het uiterlijk van de deur;
• De daglichtvoorzieningen en loopdeuren die gewenst zijn;
• De eventuele combinatiemogelijkheden met dockshelters, die een tochtsluisfunctie vervullen.

Onderhoud

Bediening

Bedrijfsdeuren kunnen op de volgenden manieren bediend worden:

• Inductiesystemen die met behulp van een antenne een voertuig waarnemen;
• Infrarood fotocellen of een pneumatische slang (contactmat) op de vloer;
• Andere systemen door middel van afstandsbediening met de hand of met op de truck aangebrachte apparatuur;
• De meeste deuren zijn extra beveiligd met infrarood of genoemde pneumatische sensoren.

Bedieningen voor mechanische aandrijving moeten met een dodemansknop zijn uitgevoerd, zodat de deur sluit zodra de knop wordt losgelaten. Vanaf de bedieningsplaats moet de gehele deuropening te overzien zijn.

Onderhoud, reparatie

Voor overheaddeuren geldt een wettelijke onderhoudsplicht (Machinerichtlijn 2006/42/EG).

Afhankelijk van de gebruiksfrequentie doet men er goed aan bedrijfsdeuren periodiek te laten controleren, tenminste één keer per jaar. Bij de controle verdient de toestand van alle aan slijtage onderhevige onderdelen speciale aandacht. Dat zijn kabels, kettingen, eventueel buigzame elektrische leidingen, eindcontacten en dergelijke.

Ook het goed functioneren van de veiligheidsinrichtingen moet men controleren. Afwijkingen en storingen dienen verholpen te worden. Voor een juiste gang van zaken ten behoeve van een verantwoord onderhoud, dient met een register bij te houden. Behalve de technische gegevens van de deur dient het resultaat van de periodieke controle te worden vermeld. Maar ook de wijzigingen in de constructie en de vervanging van onderdelen.

Bij de meeste leveranciers is een onderhoudscontract af te sluiten.

Veiligheid

Omvallen of neerstorten van een bedrijfsdeur, als gevolg van ontsporen of uitlichten van de geleiderollen, moet voorkomen worden (NEN-EN 12604).

Onderdelen die regelmatig toezicht vereisen, zoals staalkabels, moeten toegankelijk zijn.

Referenties

Geraadpleegde en/of terzake doende literatuur

Bouwbesluit

Machinerichtlijn 2006/42/EG

Documentatie van leveranciers

Normen