Basiskennis Bouwkunde: Overheaddeuren, sectionaaldeuren

Referentienummers

• Roldeuren en overheaddeuren
• (31) Wandopeningen, buiten
• 30.62 garage- en bedrijfsbuitendeuren
• Sectionaaldeuren, Overheaddeuren

Samenstelling

Elementopbouw van overheaddeuren

Sectionaaldeuren zijn opgebouwd uit horizontale secties, verbonden door scharnieren. De secties lopen met gelagerde geleiderollen in looprails naar boven. Het deurvlak is instelbaar, terwijl de looprails enigszins schuin ten opzichte van penanten staan.

De deur is uitgevoerd met kunststof of rubber profielen aan de onderzijde van de deur ten behoeve van een goede aansluiting op de vloer. Tevens zijn aan de bodemsectie de hefkabels en bevestigingsklemmen bevestigd. De bediening geschiedt bij kleinere deuren door middel van een trekkoord, bij de grotere deuren met een eindeloze ketting. Door de uitbalancering middels torsieveren is hier minder kracht voor nodig.

Ketting- of kabelophanging

Voor wat betreft deuren met een kabel- of kettingophanging zoals sectionaaldeuren kan het volgende worden opgemerkt. Staalkabels zijn minimaal 5 mm in doorsnede en bestaan uit een geheel. Staalkabels zijn bevestigd met wigklem, taluritklem of door splitsen en omwikkelen van staaldraad. De middellijn van kabelschijven en trommels is tenminste 20 maal de middellijn van de kabel. Kabelschijven zijn volgens uitvoeringsvoorschriften zodanig van vorm dat de kabel niet uit de schijf kan lopen. Kabeltrommels die dragend zijn, zijn voorzien van eindflenzen waarvan de hoogte aan de trommelzijde driemaal de kabeldiameter bedraagt.

Draaipunten en ondersteuningen van hefarmen, geleiderollen en dergelijke zijn als kogellager of rollager uitgevoerd of als as met bus van degelijk lagermateriaal. Deuren met een verticale of gecombineerde sluitbeweging (sectionaaldeuren) zijn voorzien van een vanginrichting. Indien kettingen worden toegepast bestaan deze uit rollenkettingen en gallse kettingen (DIN 8150).

Glazen vlakken in deuren zijn uitgevoerd in veiligheidsglas of draadglas met oppervlaktes kleiner dan 1 m², met uitzondering van schuif- en draaideuren waarvan de glasopening beneden 3 meter is aangebracht en bij toepassing van kunststof beglazing.

Toebehoren van overheaddeuren

Als voorbeeld van een automatisch aandrijfsysteem omschrijven we een automatisch aandrijfsysteem van een sectionaaldeur, bestaande uit een motor en transmissie-eenheid waarop het elektrisch bedieningssysteem is aangesloten.

Afhankelijk van de grootte van het deurgewicht wordt het motorvermogen gekozen. In verband met de veiligheid (voorschriften) zijn er remmotoren leverbaar met een magneetrem.

De transmissie bestaat uit:

• een zelfremmende spiraalwissel die bij breuk van één van de torsieveren zelfremmend werkt - de bewegingssnelheid blijft dus gelijk;
• een instelbare slipkoppeling;
• instelbare eindschakelaars ten behoeve van de eindstand van de deur (open-dicht);
• een ontkoppeling om de deur bij stroomuitval met de hand te bedienen.

Het bedieningssysteem bestaat uit:

• een drieknopsysteem op-neer-stop, of;
• een éénknopsbesturing in combinatie met een trekkoord, waardoor bediening vanaf het voertuig of vorkheftruck mogelijk is), of;
• één van de deze systemen gecombineerd met een automatisch sluitmechanisme en infrarooddetectie.

De deuren worden met een onderloopbeveiliging, contactslang of contactmat uitgerust, over de gehele breedte van de deur. Bij neerwaartse beweging van de deur is een aanraking van de onderloopbeveiliging voldoende om de deur te doen stoppen en vervolgens weer geheel omhoog te laten gaan. Het veiligheidssysteem kan verder worden uitgebreid met een toerenrelais dat bij overbelasting van de slipkoppeling de deur stopt (bij neerwaartse beweging). De motor kan op meerdere manieren ten opzichte van de as worden geplaatst.

Hulpstukken voor overheaddeuren

Als hulpstukken worden onder andere loopdeuren, beslag, bumperconstructies, schamppalen en kozijnen geleverd.

Vorm en afmeting

Afmetingen van overheaddeuren

• Sectiehoogte: 500-750 mm
• Dikte:40-50 mm
• B x h: 10 x 5,6 meter.

Enkele industriële toepassingen behoeven extra grote bedrijfsdeuren en maatwerk, denk daarbij bijvoorbeeld aan de scheepsvaart of vliegvelden. Over deze 'zware jongens' lees je meer in het artikel Groot, groter, grootst: industriële deuren op een industriële schaal.

Uiterlijk van overheaddeuren

De deuren zijn glad of gestructureerd met een dessin. Metalen deuren kunnen naar wens gelakt worden.

Prestaties

Productsterkte van overheaddeuren

Volgens de Arbowet en de Stuwadoorswet moeten gebouwen en aanhorigheden in een dusdanige toestand verkeren dat zij geen gevaar kunnen veroorzaken.

Een ontwerpdetail ten aanzien van de productsterkte is de bestandheid tegen aanrijdingen en de vervangingsmogelijkheden van onderdelen na een beschadiging.

Onderdelen anders dan staalkabels of kettingen, die bij breuk gevaar voor neerstorten of omvallen van de deur kunnen doen ontstaan, moeten zodanig zijn geconstrueerd dat in de onderdelen optredende spanning niet meer bedraagt dan 0,5 van de vloeigrens c.q. 0,2 van de rekgrens van het toegepaste materiaal en zodanig zijn aangebracht en/of beschermd dat ze niet beschadigd kunnen worden door passerende voertuigen of transportmiddelen.

Brandwerendheid van overheaddeuren

Overheaddeuren (sectionaaldeuren) kunnen brandwerend zijn uitgevoerd en bezitten dan een brandwerendheid van 60 minuten (EI) tot 120 minuten (EW).

Branddeuren en brandwerende deuren moet voldoen aan de eisen volgens het Bouwbesluit (NEN 6068 en NEN 6069) en getoetst worden volgens NEN-EN 13501-1.

De in de praktijk toegepaste bedrijfsdeuren zijn altijd automatisch sluitend met een smeltzekering of uitgevoerd met een rookdetector en kleefmagneet.

Waterdichtheid van overheaddeuren

De afdichting van de diverse deuren verschilt onderling sterk. De gunstigste afdichting hebben de (brandwerende) draaideuren, hefdeuren, schuifdeuren en sectionaaldeuren. Bij de railverbindingen van veel typen bedrijfsdeuren kan met isolatieprofielen een betere isolatie worden bereikt.

Windbelasting op overheaddeuren

De bestandheid tegen windbelasting wordt volgens de NEN-EN 12424 vastgesteld.

Thermische eigenschappen van overheaddeuren

De warmteweerstand van geïsoleerde bedrijfsdeuren is meestal gebaseerd op de warmteweerstand van het toegepaste isolatiemateriaal, maar de detaillering van de aansluitingen maakt het verschil. Bovendien is het wenselijk dat de beplating van de buitenzijde is gescheiden van de beplating aan de binnenzijde.

Voor een Rc-waarde moeten metingen uitgevoerd worden. Een geëigende meetmethode voor de bepaling van warmteweerstanden is de warmtekastmethode (hotbox, NEN-EN 12412). Een goed geïsoleerde doos met de open zijde tegen de te beproeven constructie geplaatst. In de doos bevindt zich een elektrische verhitter, die in combinatie met een thermostaat de temperatuur in de doos contant houdt. Ondertussen wordt de ruimte aan de andere kant van de te beproeven constructie op een lagere temperatuur gehouden. De in de warmtekast ontwikkelde warmte zal door te beproeven constructie ontsnappen.

De ontwikkelde warmte kan worden afgelezen op een kWh-meter waarop de elektrische verhitter is aangesloten. Tegelijkertijd worden op verschillende plaatsen op de te beproeven constructie de oppervlaktetemperatuur aan weerzijden gemeten. Deling van het gemiddelde temperatuurverschil door de warmtestroomdichtheid (W/m²) levert de warmteweerstand van de constructie op (m²∙K/W).

Aangezien in de praktijk niet met oppervlaktetemperaturen maar met luchttemperaturen wordt gerekend moet de bij Rc- waarde van de constructie de warmteweerstand van de constructie náár de omgeving worden opgeteld, ook wel de overgangsweerstand genoemd. De overgangsweerstand bedraag 0,13 m²∙K/W voor oppervlakken grenzend aan de binnenlucht en 0,04 m²∙K/W voor oppervlakken grenzend aan de buitenlucht. Voor constructies die een afscheiding vormen tussen binnen en buiten zoals bedrijfsdeuren, moet dus bij de warmteweerstand van de constructie, Rc, een overgangsweerstand van in totaal 0,17 m²∙K/W worden opgeteld.

Met een geïsoleerde sectionaaldeur kunnen Rc-waarden tot 2 m²∙K/W worden bereikt, afhankelijk van de opbouw van secties, sectieverbindingen met deurframe, de aansluitingen aan de zijkant en eventuele beglazing.

Akoestische eigenschappen van overheaddeuren

Met geluidsisolerende hermetische schuifdeuren kan het luchtgeluidniveau tot 56 dB gereduceerd worden (NEN-EN-ISO 10140).

Aansluitwaarden van overheaddeuren

Afhankelijk van de montagevoorschriften van de leverancier en het type motor, bijvoorbeeld 3 fase + nul + aarde (380V) of 3 fase + nul en een aardcontact, binnen een voorgeschreven straal vanaf de motor.

De elektrische installatie voor deuren en hekken dient te voldoen aan NEN 1010.

Toepassing

Functionele bruikbaarheid van overheaddeuren

Overheaddeuren, of sectionaaldeuren, worden toegepast als grote openingen in de gevel benodigd zijn. Vaak is dat voor transport dat plaats vindt zoals rondom opslagloodsen, fabriekshallen, industriecomplexen en beursgebouwen.

Lage sectionaaldeuren worden ook wel als garagedeur toegepast in de duurdere sector van de woningbouw, daar waar een normale garagedeur (kanteldeur) niet voldoende breedte biedt.

Voorschriften voor overheaddeuren

• De staalkabels moeten zijn samengesteld en van een constructie zijn zoals aangegeven in NEN-EN 12385-4. Maatstaven voor het afkeuren van staalkabels staan vermeld in NEN 3233;
• De elektrische installatie voor deuren en hekken dient te voldoen aan NEN 1010;
• Branddeuren en brandwerende deuren moet voldoen aan de eisen volgens het Bouwbesluit (NEN 6068 en NEN 6069) en getoetst worden volgens NEN 6064, NEN-EN 13501-1.

Ontwerpdetails van overheaddeuren

Bij de aanschaf en keuze van een overheaddeur (sectionaaldeur) spelen de volgende factoren een rol:

• De benodigde afdichting tegen weersinvloeden, lawaai, stof en bacteriën;
• De maat van de deuropening, dagbreedte en daghoogte;
• De beschikbare ruimte boven, naast, voor en achter de deur;
• De verkeersintensiteit: welke transportmiddelen rijden door de deuropening? Bestaat er kant op aanrijdingen? Bekijk de vervangingsmogelijkheden;
• De bediening van de deur: elektrisch, pneumatisch of handbediend;
• Het uiterlijk van de deur;
• De daglichtvoorzieningen en loopdeuren die gewenst zijn;
• De eventuele combinatiemogelijkheden met dockshelters, die een tochtsluisfunctie vervullen.

Verwerking en montage

Transport, opslag, montage

Voorbereidingen door leverancier. Motor- en schakelapparatuuraansluitingen door derden.

Onderhoud

Economische factoren

Prijzen van overheaddeuren

De aanschafprijzen van overheaddeuren (sectionaaldeuren) lopen sterk uiteen, afhankelijk de afmetingen en de uitvoering.

Leveringsvoorwaarden van overheaddeuren

Raadpleeg de leveringsvoorwaarden van uw leverancier.

Technische service bij overheaddeuren

De meeste leveranciers hebben eigen montageploegen en leveren adviezen en tekeningen.

Referenties

Geraadpleegde en/of terzake doende literatuur

Bouwbesluit

Machinerichtlijn 2006/42/EG

Documentatie van leveranciers

Normen