Omschrijving
Als een lift een hoge belasting moet verplaatsen, zoals goederen, wordt vaak een hydraulische lift toegepast. De hydraulische lift heeft over het algemeen, naast het grote hefvermogen, een kleine hefhoogte en een lage snelheid.
Meteen een product vinden? |
Referentienummers
- Hydraulische liften
- (66) Transportvoorzieningen
- 80.00 liftinstallaties
- Basiskennis Bouwkunde
Samenstelling
Systeemopbouw van hydraulische liften
Een hydraulische lift werkt met een plunjer in een cilinder. De plunjer beweegt in de cilinder onder invloed van vloeistofdruk. Voor de opwaartse beweging wordt onder de plunjer olie geperst door middel van een elektrisch gedreven pomp, de olie daarvoor komt uit een oliereservoir. Om de plunjer te laten dalen, vloeit de olie terug in het reservoir. De vloeistofpomp draagt hierbij het gewicht van de kooi. Het extra vermogen dat hierbij van de motor gevraagd wordt, ligt bij een vergelijkbare capaciteit van een tractielift met gemak vier keer zo hoog.
Snelheid
De begrensde lage snelheid is het gevolg van de vloeistof. Bij te hoge snelheid gaat de vloeistof ruisen in de toch al nauw bemeten leidingen en ventielen, waardoor geluidsoverlast ontstaat. Daarbij, als de vloeistof te snel samengeperst wordt, warmt het door wrijving te snel op. Als de toegestane maximum temperatuur wordt overschreden moet of het reservoir groter worden of moet er extra oliekoelers geplaatst worden. Beide verhogen de investeringskosten aanzienlijk.
Voorheen werd er een enkelvoudige plunjers in een enkelvoudige cilinder toegepast waarbij de inbouwdiepte een belangrijk ontwerppunt was. Tegenwoordig worden er ook telescopische plunjers in een enkelvoudige cilinder toegepast, waardoor er minder inbouwdiepte mogelijk is en er tegelijkertijd een grotere hoogte bereikt kan worden.
RugzakliftDe plunjer kan onder de liftkooi worden geplaatst, maar het kan er ook achter gezet worden. Dit laatste type indirect hydraulische lift wordt met een extra hefkabel uitgevoerd waarmee de hefhoogte vergroot kan worden. De indirect hydraulische lift staat ook wel bekend als de rugzaklift. |
Elementopbouw van hydraulische liften
Liftschachten
In de liftschachten mag niets dat niet met de liftinstallatie te maken heeft, aanwezig zijn. De schacht moet zuiver verticaal gebouwd worden en zo stevig zijn dat de geleiders van de liftkooi onwrikbaar bevestigd kunnen worden.
Liftputten
De liftputten worden gedimensioneerd op de kooidiepte. Ook worden er buffers in aangebracht, als onderdeel van veiligheidsvoorzieningen. De liftput moet zo diep zijn dat als de liftkooi onverhoopt naar beneden komt en op de buffers komt te rusten, een monteur zich daartegen kan bergen. De benodigde diepte is afhankelijk van de remweg van de liftkooi bij volledige belasting vanaf de hoogste stopplaats met de maximale snelheid.
Liftdeuren
De kooideuren en de schachtdeuren openen automatisch en gelijktijdig als de liftkooi de stopplaats heeft bereikt. De lift vertrekt niet naar de volgende stopplaats als de deuren niet dicht zijn, ze zijn gekoppeld aan een veiligheidsysteem. Het automatisch sluiten van de deuren, dat wordt ingesteld om een efficiënter liftgebruik na te streven, is ook beveiligd mocht er onverhoopt iemand op het laatste moment de lift in springen, gevolgd door een aangelijnde hond.
Machinekamer
Voor de aanwezige schakelapparatuur en regelapparatuur is het belangrijk dat de machinekamer vrij van condensvorming is. In de winter moet de machinekamer vorstvrij gehouden worden om alle smeermiddelen niet te koud en te stijf laten worden. De warmte die door de motor wordt geproduceerd moet via ventilatieopeningen afgevoerd worden.
Openingen vanuit de machinekamer naar de liftschacht dienen met de vastgestelde toleranties niet groter te zijn dan het doel dat ze dienen.
Veiligheidsinstallatie
Wanneer de druk in het leidingsysteem van de hydraulische lift wegvalt, door een lek of leidingbreuk, zou de kooi naar beneden kunnen vallen. Een veiligheidsventiel dat op de cilinder zit, sluit zich in dat geval direct, waardoor de vloeistof in de cilinder blijft. Doordat het vloeistofniveau in de cilinder zich dan niet meer aan kan passen komt de kooi meteen tot stilstand. Wordt er in plaats van een veiligheidsventiel een smoorventiel toegepast, dan zakt de kooi heel langzaam onderin de schacht tot het op de buffers stuit. Bij een rugzaklift, een indirect hydraulische lift met extra hefkabel, wordt ook de kabel voorzien van een vanginstallatie.
Materiaal en toebehoren van hydraulische liften
Voor liften voor personenvervoer bieden leveranciers vaak een compleet gamma aan waaruit wanden en panelen, plafonds en verlichting, bedieningspanelen, leuningen, vloeren en afwerkingen zijn te kiezen.
De materialen lopen uiteen en verschillen per leverancier. Voorbeelden zijn:
- Wanden en panelen: melamine, hout, staal, roestvast staal, aluminium, vinyl, kunststof of textiel;
- Plafonds: RVS, kunststof, staal, hout, aluminium of gipskarton;
- Verlichting: modulair, concaaf paneel, convex paneel, asymmetrisch paneel convex paneel, spots, LED paneel (materiaal verlichting standaard polycarbonaat, optioneel massief polycarbonaat of glas);
- Plinten: aluminium, RVS, staal, rubber, kunststof;
- Leuningen: RVS, staal, aluminium, hout;.
- Vloeren: kunststof, rubber, metaal, linoleum, vinyl, keramiek of steen.
Vorm en afmeting
Prestaties
Liftsnelheden
De snelheid van de lift wordt in overeenstemming met het doel van de lift gekozen. Voor een hoge snelheid wordt de hefhoogte gedeeld door 20 seconden, voor een normale snelheid door 30 seconden en voor een langzame snelheid gedeeld door 40 seconden. De normale personenlift in Nederland heeft gewoonlijk een snelheid van 0,15 tot 1,6 meter per seconde. Bij een snelle lift moet gedacht worden aan 4 tot 10 meter per seconde.
Mechanische eigenschappen van hydraulische liften
Draagvermogen:
- Personenlift: 200-650 kg, 650-2.500 kg;
- Goederenliften: 250-5.000 kg.
Vuur, explosie en hydraulische liften
Schachtdeuren kunnen 30 minuten of 60 minuten brandwerend worden uitgevoerd.
Gassen, vloeistoffen, vaste stoffen en hydraulisch liften
Bedieningspanelen moet beschermd worden tegen weersinvloeden als vocht en koude.
Een liftschacht in de buitenlucht moet tegen regen worden afgeschermd, zodanig dat het ook niet via de liftdeuren kan doordringen in de liftschacht.
Thermische eigenschappen van hydraulische liften
Temperaturen in de liftschacht moeten tussen de 5-40 ºC blijven. Voor lagere en hogere temperaturen kan verwarming of koeling worden aangebracht.
Elektriciteit, magnetisme, straling van hydraulische liften
- Aansluitspanning: 380/400 V of 230 V (2 of 3 fasen);
- Opgenomen vermogen: met name van liften is het opgenomen vermogen van belang bij de dimensionering van noodstroomaggregaten. De liften vormen vaak een belangrijk onderdeel van de apparaten, die in geval van nood in bedrijf moeten blijven.
Toepassing
Verwerking en montage
Referenties
Geraadpleegde documentatie
- Jellema 6C Bouwtechniek Installaties - Liften en roltrappen (ThiemeMeulenhoff, Utrecht/Zutphen, 2e druk)
- SBR infoblad 291 en 325
- Warenwetbesluit liften 2016
- Staatsblad 2001/410 Bouwbesluit
- Richtlijn machines (2006/42/EG)
- Liftinstituut
- VDI 4707:1 Energy Efficiency Label for Elevators
- Documentatie van leveranciers en fabrikanten
Normen van het Nederlands Normalisatie Instituut
NEN-EN 81-serie | Veiligheidsvoorschriften voor het vervaardigen en aanbrengen van liften |
NEN 5080 | Personenliften in woongebouwen - Afmetingen en functionele eisen |
NEN-EN-ISO 25745 | Energieprestatie van liften, roltrappen en rolpaden - Deel 1 t/m 3 |
Overige normen
ISO 4190-1 | Installatie van personen- en goederenliften - Deel 1: Liften van de klasse I, II, III en IV |
NPR 5081 | Personenliften in woongebouwen: berekening van de vervoerscapaciteit met rekenvoorbeelden en aanbevelingen voor ontwerp en uitvoering |