Omschrijving
Hoewel we steeds weer snakken naar de lentezon in februari, houden we in juli en augustus het zonnetje toch liever buiten. Zonweringen zijn voorzieningen aan of in een gebouw die dienen voor het weren van ongewenste (zonne)warmte-instraling door lichtdoorlaatbare geveldelen van het gebouw. Zonwering kan naast de primaire zonwerende functie een esthetische functie hebben en het uiterlijk van een gebouw sterk beïnvloeden. Het is uiteraard bekend dat dit aspect in een aantal gevallen het belangrijkste keuzecriterium is, maar omdat over smaak niet valt te twisten, vellen we daar geen oordeel over.
Referentienummers
- (31) Wandopeningen, buiten
- Uitvalschermen, Zonnescreens, Zonwering screens
Samenstelling
Systeemopbouw van buitenzonwering
In deze tekst worden de op de Nederlandse markt aangeboden buitenzonwering voor zover mogelijk sec behandeld. Houd daarbij wel in het achterhoofd dat buitenzonwering altijd een onderdeel van een constructie is, waarvan de overige onderdelen in belangrijke mate de eigenschappen van het geheel kunnen bepalen. Zo is bijvoorbeeld de warmtewerende werking onder andere afhankelijk van de type beglazing en van de mate van ventilatie van de spouw tussen de ruiten onderling en/of tussen de ruit en de (vlakhangende) buitenzonwering. Ook bij gecombineerde toepassing van verschillende typen zonwering is het uiteindelijke resultaat van de totale constructie niet een optelsom van de eigenschappen van de componenten.
Zonweringsconstructies die ontstaan door het bouwkundige ontwerp, zoals bijvoorbeeld uitkragende verdiepingsvloeren of uitstekende gevelelementen worden niet behandeld. Over de zonwering die ontstaat door het aanbrengen van raamluiken of raampanelen hebben we een apart thema-artikel opgesteld.
Rolluiken hebben primair een andere functie en worden daarom hier buiten beschouwing gelaten.
Buitenzonwering
Buitenzonwering kan in de volgende producten worden onderscheiden:
- Uitvalschermen;
- Jaloezieën of schoepen (horizontaal);
- Zonnerooster (horizontaal of verticaal)
- Screens of rolschermen (verticaal);
- Micro-lamellenscherm;
- Vaste zonwerende luifels;
- Jaloezieluiken;
- Markiezen.
Zonwering in de beglazing bestaat uit de volgende producten:
- Jaloezieën tussen meervoudige beglazing;
- Rolgordijnen tussen meervoudige beglazing.
Zonwerend glas Door het weren van warmte-instraling met zonwerend glas wordt tevens lichtinstraling geweerd. Dat kan een belangrijke gewenste functie van de zonwering zijn, zeker als er in een gebouw veel beeldschermen worden gebruikt. Over zonwerend glas hebben we een apart thema-artikel geschreven. |
Elementopbouw, materiaal van buitenzonwering
Uitvalschermen
Uitvalschermen zijn vlakke doekschermen, die met twee of meer uitzetarmen in de gewenste stand gezet kunnen worden.
Het doek is bevestigd aan een draaibare aluminium of stalen bovenrol. In opgerolde toestand wordt het doek door een aluminium kap of koof beschermd tegen weersinvloeden. Afhankelijk van fabrikaat en uitvoering vindt bediening plaats d.m.v. band, staaldraad, monocommando of elektromotor. Het uitvalscherm is in vele constructies voor uiteenlopende toepassingen leverbaar. De frameconstructie bestaat doorgaans uit aluminium, staal of polyester.
Als doekmateriaal wordt meestal een kunststofweefsel met mazen gebruikt van b.v. polyacryldoek (b.v. Dralon), andere weefsels uit polyester/polypropyleen/polyolefine, PVC doekweefsel of gepolyvinyliseerd glasvezeldoek. Waterdicht doek en brandwerend doek zijn vooral ontwikkeld voor het afschermen van commerciële terrassen in de openbare ruimte.
De meest voorkomende uitvoeringen van uitvalschermen zijn:
- met vaste arm: eenvoudige uitvoering met beperkte windvastheid;
- met vaste arm, geschoord: door schoring is deze uitvoering meer windvast dan de normale vaste arm;
- met glijarm of bascule-arm: grotere doorloophoogte en vlakkere doekstand;
- met knikarm of gewrichtsarm: hierbij is geen bevestigingspunt aan de zijkant van het kozijn nodig, de doekstand is meestal zeer vlak waardoor een grotere doorloophoogte ontstaat;
- met schaararm: voor grotere uitvallengte;
- met markisolet of valarm: speciaal voor hoge ramen;
- met balkonarm: voor toepassing bij balkons, de bovenrol wordt bevestigd aan het bovenliggende balkon; ook mogelijk met extra tussenrol;
- met luifelarm: bovenrol en arm bevestigd aan bovenliggend balkon.
Buitenjaloezieën, schoepenzonwering
Er zijn beweegbare en/of instelbare en vast aangebrachte, al of niet instelbare buitenjaloezieën op de markt.
In principe is de opbouw van beweegbare jaloezieën en schoepen gelijk aan die van binnenjaloezieën met dat verschil, dat elke lamel aan de uiteinden voorzien is van een geleidepen, die in een zijgeleider loopt, dit om het klapperen van de jaloezie bij wind te voorkomen.
Ook zijn de lamellen sterker, stijver en aerodynamischer uitgevoerd en is de lamelbreedte doorgaans groter, tot wel 460-500 mm. Het gebruikte materiaal is meestal aluminium.
Zonnerooster
Dit type zonwering bestaat uit horizontale of verticale lamellen, die als scherm zijn aangebracht aan de buitenzijde van een lichtopening of alleen een gedeelte daarvan. De lamellen zijn bevestigd op metalen lameldragers en kunnen instelbaar uitgevoerd zijn d.m.v. een kantelmechanisme.
Evenals bij de binnenjaloezieën kunnen vaste buitenjaloezieën toegepast worden bij afwijkende (schuine, geknikte of gebogen) lichtopeningen in gevels of daken.
De gebruikte materialen zijn aluminium of kunststof.
De bediening voor het optrekken of neerlaten en voor het eventueel instellen (kantelen) van de lamellen geschiedt van binnenuit d.m.v. een stang met uitknikbare slinger of een elektromotor. Koppeling voor het bedienen van meerdere eenheden is mogelijk.
Screens, rolschermen
Screens of rolschermen, die ook wel zonfilter of doekscherm worden genoemd, zijn te vergelijken met het binnenrolscherm. Het verschil is dat het doek aan aan de buitenkant zit en dat de zijkanten in een zijgeleider lopen om de invloed van wind te beperken, en dat de bovenrolconstructie met een beschermkap kan worden afgewerkt.
Als doekmateriaal wordt meestal een speciaal voor screens geweven zwaar kunststofweefsel met mazen gebruikt van bijvoorbeeld gepolyvinyliseerd glasvezeldoek, polyester-screenweefsels, polyester weefsel of polyacryldoek (b.v. Dralon). Op de buitenzijde kan een dunne aluminiumlaag opgedampt zijn ter verhoging van de reflectie.
Voor de maten van screens wordt een verhouding van 1 : 2,5 geadviseerd (breedte : hoogte).
Rolschermen/screens gecombineerd met natuurlijke ventilatie Rolschermen of screens laten zich ook heel goed combineren met natuurlijke ventilatie voor de ruimte. Met kozijnventilatieroosters met geïntegreerde zonwering worden 3 vliegen in een klap gevangen. De ventilatie houdt de lucht in de ruimte gezond, de zonwering voorkomt extra opwarming. En door de systemen te bundelen in compacte afmetingen zijn ze ook bijzonder fraai, want blind, in het gevelbeeld te integreren. Gecombineerde ventilatie- en textielzonweringsystemen vindt je hier op NBD-Online. |
Microlamellen scherm
Zonwering met microlamellen bestaat uit een aantal zeer smalle (ca. 2 mm) horizontale, bronzenlamellen die onderling vast verbonden zijn met een polyamidekettingdraad; het scherm is gevat in een aluminiumomlijsting. Hierdoor ontstaat een soort jaloezie met vaste lamelstand, die er door de geringe lamelafmetingen meer uitziet als een geweven scherm dan als een traditionele jaloezie. Het scherm kan scharnierend voor het raam bevestigd worden of verticaal (in zijgeleiders) voor het raam geschoven worden, al of niet mechanisch bediend.
Vaste zonwerende luifels
Vaste luifels die schaduw moeten bieden zijn horizontaal of onder een hoek geplaatste, van de gevel afstaande schermen, bestaande uit latten of lamellen, bevestigd aan uitstaande armen. Het gebruikte materiaal is aluminium, hout of kunststof.
De luifels kunnen uitgevoerd zijn met beweegbare (kantelbare) lamellen waarbij de bediening van binnenuit geschiedt d.m.v. een stang met uitknikbare slinger of een elektromotor. Koppeling voor het bedienen van meerdere eenheden is mogelijk.
Jaloezieluiken
Jaloezieluiken bestaan uit een vast raamwerk met daarin een jaloezie met horizontale lamellen, die al dan niet verstelbaar zijn. Het gebruikte materiaal is aluminium, staal of hout.
Zonwering in de beglazing
Jaloezieën in isolatieglas
Jaloezieën die in isolatieglas worden opgenomen zijn meestal een extra smalle uitvoering van de normale binnenjaloezie. Door plaatsing tussen de meervoudige beglazing is het warmtewerend effect groter dan bij plaatsing als binnenjaloezie met als bijkomende voordelen dat de jaloezie minder snel vervuilt en dat deze nu beter toegepast kan worden in beweegbare ramen. Vanwegde de moeilijke bereikbaarheid worden hoge eisen gesteld aan de kwaliteit. De bediening kan mechanisch of elektrisch worden opgelost.
Rolgordijnen in isolatieglas
Rolgordijnen die in isolatieglas zijn opgenomen, bezitten dezelfde voordelen ten opzichte van gebruik als binnenrolgordijnen als de hiervoor beschreven jaloezieën tussen meervoudige beglazing. Door dat in de spouw tussen de glasbladen de temperatuur extreem hoog kan oplopen, moet de stof vormvast te zijn met een lage uitzettingscoëfficiënt.
Oppervlaktebehandeling van buitenzonwering
De bij verscheidene typen buitenzonwering toegepaste aluminium onderdelen zijn meestal geanodiseerd (laagdikte tenminste 15 micron = Qualanod klasse 15).
Aluminium delen kunnen na een voorbehandeling die bestaat uit het aanbrengen van een chromaatfluoridelaag ook op de volgende wijze behandeld zijn:
- natlak: buiten 50-70 micron, binnen 25-50 micron;
- poederlak: buiten 60-90 micron, binnen 30-60 micron;
- elektrostatiche deklaag;
- pvdf-coating (polyvinylideenfluoride).
Stalen delen, met uitzondering van roestvast staal, kunnen op de volgende wijzen behandeld zijn:
- thermisch verzinkt al of niet afgelakt;
- van een corrosiewerende grondlaag (b.v. zinkfosfaatprimer) voorzien en afgelakt;
- gestaalstraald en geschopeerd.
Hulpstukken voor buitenzonwering
Beweegbare en instelbare zonweringen kunnen behalve met de hand ook automatisch bediend worden of met behulp van afstandsbediening.
Bij veel fabrikaten is een besturingseenheid leverbaar die de zonwering automatisch ophaalt/neerlaat of instelt , afhankelijk van een of meer van de volgende invloeden: temperatuur (binnen), wind, regen, licht, tijd.
Deze automatische installaties kunnen ook in een stand voor handbediening worden geplaatst.
Een product vinden? >> Domotica voor zonwering op NBD-Online |
Vorm en afmeting
Vorm van buitenzonwering
Hoewel de meeste ramen en deuren rechthoekig van vorm zijn, komen ook ronde, driehoekige en andere raamvormen voor. Een indicatie voor de toepasbaarheid van de verschillende zon-weringstypen voor niet-rechthoekige ramen is vermeld in onderstaande overzichtstabel:
Afmetingen van buitenzonwering
Jaloezieën, uitvalschermen en screens kunnen uitsluitend door de fabrikant op maat worden gemaakt.
Alle andere typen kunnen desgewenst ook op de bouwplaats worden ingemeten en op maat gemaakt.
Voor toepassing van uitvalschermen boven naar buiten draaiende ramen en deuren, is het van belang dat de constructiehoogte zo klein is, dat het raam of de deur vrij kan opendraaien. Hiervoor zijn de constructies met glijarm, knikarm of schaararm het meest geschikt.
Verder is het maximale oppervlakte van zonweringen afhankelijk van de bediening, handmatig met monocommando of met elektromotor, en of schermen dan wel doeken gekoppeld worden.
De volgende maximale afmetingen worden door VMRG Kwaliteitseisen voor buitenzonwering gehanteerd (klik op de link voor aanvullende informatie):
Type buitenzonwering | Breedtematen, mm | Hoogtematen, mm | ||
Buitenjaloezieën | 800 | 5.500 | 500 | 5.000 |
Buitenjaloezieën, windvast | 800 | 5.500 | 500 | 5.000 |
Screens, rolschermen | 600 | 4.000 | 500 | 3.200 |
Screens, rolschermen, windvast | 800 | 4.300 | 1.000 | 5.000 |
Uitvalscherm, windvast | 600 | 5.500 | nvt | nvt |
Valarmschermen | 600 | 4.000 | nvt | nvt |
Uitvalscherm, balkonarm | 600 | 5.500 | nvt | nvt |
Uitvalscherm, glijarm met tussenrol | 600 | 5.000 | nvt | nvt |
Knikarmschermen | 1.500 | 7.400 | nvt | nvt |
Gewicht van buitenzonwering
In het bijzonder bij toepassing van lichte, niet-dragende gevelelementen dienen het gewicht van de zonwering, maar ook de optredende krachten door wind of sneeuwbelasting en/of bedieningskracht bij de keuze betrokken te worden.
Prestaties
Mechanische eigenschappen van buitenzonwering
Productsterkte
Voor buitenzonwering heeft VMRG Kwaliteitseisen voor buitenzonwering minimum sterkte-eisen opgesteld, met het uitgangspunt dat een zonweringsconstructie alleen zelfdragend is en niet wordt belast met andere constructiedelen.
- Sterkte: buitenzonwering mag niet bezwijken onder het eigen gewicht, de maximale windbelasting en, als van toepassing, onder het gewicht van sneeuw;
- Doorbuiging: bij uitvalschermen en verticaalschermen mag de horizontale doorbuiging in rusttoestand van de kastprofielen, bovenbuis, tussenrol en onderlat niet hoger zijn dan 1/200 van de schermbreedte. Ook bij de roosterzonwering en schoepenzonwering wordt voor de doorbuiging bij maximale belasting de grens van 1/200 keer de lengte aangehouden, met een maximum van 18 mm.
- Windbelasting: de verschillende soorten buitenzonweringen zijn bij de volgende windweerstandsklasse (NEN-EN 13561) toepasbaar:
Type buitenzonwering | Windweerstandsklasse |
Buitenjaloezie / normaal | 3 |
Buitenjaloezie / hoger windvast | 5 |
Normaal verticaalscherm | 2 |
Hoger windvast verticaalscherm | 3 |
Uitvalscherm met arm met vast draaipunt | 2 |
Uitvalscherm met glijarm | 1 |
Uitvalscherm met glijarm en tussenrol | 1 |
Uitvalscherm met balkonarm | 2 |
Valarmschermen | 2 |
Knikarmschermen | 1 |
Terras- en Serrezonwering | 2 |
Markiezen | 2 |
Schuifschermen | 6 |
Luifel | 6 |
Schoepenzonwering | 6 |
Vuur, explosie en buitenzonwering
Brandbaarheid, brandvoortplanting, rookontwikkeling
Bij binnenzonwering dient bij de keuze gelet te worden op de brandbaarheid en de rookproductie van het product en op de eisen in het Bouwbesluit omtrent de bijdrage tot brandvoortplanting.
Gassen, vloeistoffen, vaste stoffen
Bestandheid
Buitenzonwering staat bloot aan atmosferische invloeden. Hoewel bij de materiaalkeuze en constructie hiermee uiteraard rekening gehouden is, kunnen aluminiumdelen in een door industriële omgeving sterk vervuilde atmosfeer aangetast worden. Met name een zeer zure atmosfeer kan dan leiden tot sterke corrosie bij onvoldoende beschermde aluminiumdelen.
Doek dient water-, vuil-, vet- en olie-afstotend te zijn en bestand tegen weersinvloeden, schimmel, roest, verrotting en insecten.
Thermische eigenschappen van buitenzonwering
Uitzetting
Opvallende zonnewarmte kan in zonwerend glas leiden tot gehele of plaatselijke temperatuurverhoging. Teneinde thermische breuk te voorkomen, kan het glas thermisch worden behandeld. Over de noodzaak hiervan is overleg met de leverancier/fabrikant noodzakelijk.
Geleiding
Zonwering kan in belangrijke mate bijdragen tot thermische isolatie van een raam- of deuropening. Voor de bijdrage aan de isolatiewaarde, zie de overzichtstabel.De thermische isolatie van zonwerend glas varieert van 3,00 tot 1,40 W/(m·K).
Straling, stroming
De hoeveelheid op een glasopening vallende zonnestraling is afhankelijk van:
- de geveloriëntatie;
- het jaargetijde;
- het tijdstip op de dag;
- de atmosferische toestand;
- de geografische breedte;
en bestaat uit:
- directe zonnestraling;
- diffuse hemelstraling;
- gereflecteerde grondstraling.
De zonwerende werking van een zonweringssysteem wordt gekenmerkt door de verhouding tussen de hoeveelheid doorgelaten zonnestraling (zowel direct als indirect) en de totale hoeveelheid opvallende zonnestraling.
Het quotiënt van deze twee grootheden wordt de absolute zontoetredingsfactor, ZTA, die in veel publicaties ook wel gelijkgesteld wordt aan de g-waarde. Maar de g-waarde is altijd hoger dan de ZTA omdat de zontoetreding loodrecht op het glas minder reflectie geeft. De g-waarde voor glas wordt volgens NEN-EN 410 vastgesteld.
Zie de overzichtstabel voor gemiddelde getalwaarden, die uitsluitend als oriëntatie dienen ter vergelijking met de overige in de tabel genoemde ZTA-waarden.
Optische eigenschappen van buitenzonwering
Reflectievermogen
Het verminderen van de hoeveelheid door een glasopening doorgelaten zonnewarmte gaat gepaard met het verminderen van de hoeveelheid doorgelaten daglicht (de zichtbare zonnestraling). In veel gevallen is dit een gewenst nevendoel, maar soms wordt dit ook ervaren als een ongewenst bijverschijnsel. De waarneembare hoeveelheid doorgelaten daglicht is afhankelijk van:
- de intensiteit van de opvallende lichtstraling;
- de spectrale doorlaatbaarheid van beglazing en zonweringsysteem;
- de spectrale gevoeligheid van het menselijk oog;
- de spectrale samenstelling van het zonlicht.
De laatstgenoemde drie factoren bepalen de waarneembare hoeveelheid daglicht. De absolute lichttoetredingsfactor, Tv-waarde (= oude LTV), bestaat uit het quotiënt van de hoeveelheid doorgelaten daglicht en de totale hoeveelheid opvallend daglicht en is kenmerkend voor de lichtwerende werking van het zonweringsysteem.
Zie overzichtstabel voor een indicatie van de gemiddelde Tv-waarde, gerelateerd aan de overige zonweringsystemen.
Lichtdoorlaatbaarheid
Zie ook bij Reflectievermogen. Een belangrijk aspect van zonwering is de mate waarin het doorzicht door een raam beïnvloed wordt. Deze doorzichtkwaliteit wordt bepaald door de vervorming, verkleuring en afschermingsgraad van het zicht. Zie de overzichtstabel voor een indicatie over de doorzichtkwaliteit.
Akoestische eigenschappen van buitenzonwering
Bij krachtige wind kunnen sommige typen buitenzonwering gaan resoneren of klapperen. Bij de keuzebepaling is het raadzaam te letten op de maatregelen die de diverse fabrikanten hebben getroffen om dit verschijnsel te voorkomen.
Elektriciteit, magnetisme, straling
Aarding
Van buitenzonwering die door middel van een elektromotor bediend wordt, dienen de metalen delen geaard te zijn.
Aansluitwaarden
De elektrische aandrijving van zonweringen wordt vrijwel altijd direct gevoed uit het lichtnet: 230 V, 50 Hz.
De bij geautomatiseerde systemen noodzakelijke signaaloverdracht geschiedt meestal op een laagspanningsniveau: van 5 tot 24 V gelijkspanning.
Neveneffecten van buitenzonwering
Door het toepassen van reflecterende beglazing bij grote gebouwen kan het gebouw als grote spiegel gaan fungeren, hetgeen voor de omgeving soms hinderlijk kan zijn; in de directe nabijheid van verkeerswegen kan zelfs een gevaarlijke situatie ontstaan door verblinding van weggebruikers.
Bij het bepalen van de situering van een gebouw ten opzichte van omringende wegen en andere bebouwing dient hiermee rekening te worden gehouden.
Toepassing
Functionele bruikbaarheid van buitenzonwering
Uitvalscherm
Uitvalschermen worden veel toegepast vanwege de relatief eenvoudige opbouw en goede zonwerende eigenschappen. Het grote aanbod van uiteenlopende uitvoeringen maakt toepassing op vele plaatsen mogelijk. Door de constructiewijze is de bediening eenvoudig te mechaniseren c.q. automatiseren.
Jaloezieën
Jaloezieën hebben goede zonwerende eigenschappen en kunnen ook zeer brede ramen bedekken. Jaloezieën kunnen in beweegbare uitvoering of vaste uitvoering geleverd worden, waarbij de beweegbare veelal direct, vlak voor de gevel hangt, en de vaste uitvoering vlak voor de gevel of op enige afstand daarvoor gemonteerd kan zijn.
Toepassing van vaste (al of niet kantelbare) jaloezieën is ook goed mogelijk in hellende vlakken.
Screens, rolschermen
dit type is eenvoudig van opbouw met goede zonwerende eigenschappen en eenvoudig te mechaniseren.
Microlamellen scherm
Microlamellen combineren de eigenschappen van buitenjaloezieën en screens en hebben goede zonwerende eigenschappen, gecombineerd met een goede doorzichtkwaliteit.
Vaste zonwerende luifel
Zonwerende luifels bieden een effectieve goed zonwering, met volledig behoud van doorzicht in horizontale richting en lange levensduur.
De meeste fabrikanten die zonwerende luifels leveren, fabriceren ook vaste buitenjaloezieën, met als basiselement dezelfde lamel als voor de luifels. Hierdoor is het mogelijk bij hoge (gedeelde) ramen het bovenste deel af te schermen met een jaloezie, en het onderste deel met een horizontale luifel, zoals dat ook gebeurt door de markisolet.
Jaloezieën en rolgordijnen in isolatieglas
Het zonnewarmtewerend effect ligt tussen dat van binnenjaloezieën en buitenjaloezieën in.
De voordelen van dit type zijn dat ze minder kwetsbaar en minder snel vuil zijn en dat ze zijn toe te passen in beweegbare ramen.
De vraag of er buitenzonwering gewenst is, is vaak redelijk snel te beantwoorden. Maar dan begint het: welk type buitenzonwering kiezen we, welke kosten komen daar bij kijken, hebben we een vergunning nodig en wat zijn de bouwkundige randvoorwaarden? In het thema-artikel Buitenzonwering kiezen en detailleren zetten we de aandachtspunten overzichtelijk voor je op een rij.
Verwerking en montage
Voorbereiding voor buitenzonwering
Afhankelijk van het type en de uitvoering van de zonwering: gaten sparen/boren t.b.v. de bevestiging, doorvoeringen aanbrengen t.b.v. de bediening, en indien er sprake is van elektrische bediening het door derden laten verzorgen van de benodigde aansluitpunten.
Montage van buitenzonwering
De montage van buitenzonwering geschiedt doorgaans door de fabrikant/leverancier. Binnenzonwering wordt in de particuliere sector meestal ongemonteerd geleverd, voorzien van montage-instructies; bij projectleveranties is montage door de fabrikant/leverancier op aanvraag veelal mogelijk.
Zonwerende beglazing wordt doorgaans op maat geleverd en niet door de fabrikant aangebracht.
Bij het monteren van warmteabsorberende beglazing dient bij de detaillering rekening te worden gehouden met een maximale glastemperatuur van ca. 50°C; bij een uitzettingscoëfficiënt van ca. 9·10-7 betekent dit een lengteverandering van ca. 0,6 mm per m bij een temperatuur tussen -20°C en +50°C.
Onderhoud
Bediening van buitenzonwering
Zonweringen kunnen per stuk of in groepen, met de hand of elektrisch bediend worden.
Handbediening wordt voornamelijk toegepast bij binnenzonweringen en soms bij buitenzonweringen wordt opgelost door trekkoorden, trekbanden, automatische bandoprollers, zelfremmende windwerken met staaldraad of draaistangbedieningen (monocommando).
Buitenzonwering wordt doorgaans bediend door besturing van een elektrische aandrijving. Deze besturing kan met een handbediende schakelaar plaatsvinden of kan automatisch worden opgelost. Bij de automatische installaties kan de aansturing plaatsvinden via een meet- en regelstation zoals een zon-, wind- of regenautomaat.
Voor uitvalschermen die reageren op regen, zijn twee schakelingen mogelijk. Voor woonhuizen kan bij regen de zonwering buiten werking worden gesteld en bij toepassing op een terras kan de zonwering in werking worden gesteld om als bescherming tegen de regen te dienen.
De meet- en regelinstallaties kunnen reageren op het veranderen van een of meerdere gegevens, waarbij doorgaans alle grenswaarden ingesteld kunnen worden. Bovendien dienen de installaties te zijn voorzien van een vertragingsschakeling, waarmee voorkomen wordt dat bij snel wisselende omstandigheden de zonwering voortdurend in- en uitgeschakeld wordt.
Alle elektrische onderdelen moeten voorzien zijn van het KEMA-keur of een gelijkwaardig keurmerk.
Bij automatisch werkende installaties blijft de mogelijkheid aanwezig om op handbesturing over te schakelen.
Automatisering van zonwering vinden? >> Domotica voor zonwering op NBD-Online |
Onderhoud van buitenzonwering
Het onderhoud van buitenzonwering geschiedt meestal op contract door de fabrikant/leverancier. Voor het reinigen van zonweringen en het oliën van scharnieren en loopwerken worden door fabrikanten/leveranciers voorschriften afgegeven. Het reinigen van beglazing waarop glasfolie is aangebracht, dient met grote voorzichtigheid te geschieden om bekrassen te voorkomen
Kwaliteit en garantie
Kwaliteit van buitenzonwering
Romazo Project en VMRG werken samen op het gebied van kwaliteitseisen voor buitenzonwering in binnenzonwering. Deelnemers aangesloten bij Romazo Project hanteren de VMRG Kwaliteitseisen en adviezen.
Garantie op buitenzonwering
De meeste leveranciers/installateurs van buitenzonwering zijn aangesloten bij de Vereniging van Rolluiken-, Markiezen- en Zonweringsbedrijven (Romazo). Romazo stelt aan elk lid eisen ten aanzien van de vakkundigheid, betrouwbaarheid, solvabiliteit en de installatie-uitrusting.
Volgens de garantievoorwaarden verlenen de Romazo-leden een garantie van 5 jaar op de goede werking van de geleverde en geïnstalleerde uitvalschermen en markiezen. In geval van elektrische bediening is de garantie voor het elektrische gedeelte 2 jaar. Op binnenzonwering verleent een Romazo-bedrijf één jaar garantie. Tevens fungeert Romazo als arbitrage-instituut voor geschillen die ontstaan tussen de leden en de afnemers.
Economische factoren
Levertijd van buitenzonwering
Van de meest gangbare zonweringstypen worden door de fabrikant of importeur de onderdelen op voorraad gehouden, waardoor de levertijden bepaald worden door het op maat brengen van de onderdelen en het assembleren hiervan. Dit geldt voor markiezen, uitvalschermen, jaloezieën, screens en micro-lamellenschermen. Zonwerende dubbele beglazing wordt slechts op bestelling op maat aangemaakt.
Gebruikelijke levertijden variëren van 2 weken voor eenvoudige en kleine bestellingen, tot ca. 10 weken voor gecompliceerde installaties met automatische besturing.
Technische service bij buitenzonwering
De technische begeleiding varieert van een verkoopadvies tot de opstelling van een energie-balans, ontwerp van een zonweringsinstallatie en optimalisering van luchtbehandelingsinstallaties.
Milieu en gezondheid
Levensduur van buitenzonwering
Factoren die de levensduur van een zonwering bepalen zijn:
- slijtage;
- materiaalveroudering;
- materiaalaantasting;
- beschadigingen.
Bij buitenzonwering waarin textiel toegepast wordt (uitvalscherm, verticaal screen), is dit doorgaans het snelst aan vervanging toe, hoofdzakelijk als gevolg van materiaalaantasting.
Zie de overzichtstabel voor een indicatie over de levensduur.
Referenties
Geraadpleegde bronnen
Productinformatie van leveranciers
Van toepassing zijnde normen
NEN-EN 410 Glas voor gebouwen - Bepaling van de toetredingseigenschappen voor licht en zon van glas
NEN-EN 1932 Zonneschermen en luiken - Weerstand tegen windbelastingen - Beproevingsmethode en prestatiekenmerken
NEN-EN 1933 Zonneschermen - Weerstand tegen de belasting door opeenhoping van water - Beproevingsmethode
NEN-EN 12045 Aangedreven luiken en zonneschermen - Gebruiksveiligheid - Bepaling van de uitgezonden kracht
NEN-EN 13527 Luiken en zonneschermen - Bepaling van de bedieningskracht - Beproevingsmethoden
NEN-EN 13561 Zonneschermen - Prestatie-eisen inclusief veiligheid
NEN-EN 14201 Zonneschermen en luiken - Weerstand tegen terugkerende handelingen (mechanische duurzaamheid) - Beproevingsmethoden
NEN-EN 14501 Zonneschermen en luiken - Thermisch en visueel comfort