Basiskennis Bouwkunde: Aluminium buitendeuren

Referentienummers

• Buitendeuren
• (31) Wandopeningen, buiten
• 30.00 kozijnen, ramen en deuren
• Aluminium buitendeur, Aluminium entreedeur

Samenstelling

Systeemopbouw van aluminium buitendeuren

Aluminium buitendeuren zijn naar draairichting als volgt te onderscheiden:

• Naar buiten draaiende deuren, enkel of dubbel;
• Naar binnen draaidende deuren, enkel of dubbel;
• Doordraaiende deuren, enkel of dubbel;
• Schuifdeuren, enkel of dubbel;
• Hefschuifdeuren;
• Schuifvaldeuren;
• Taatsdeuren;
• Vouwdeuren.

Met speciale beslagonderdelen zijn variaties op de combinaties van bewegingsrichtingen mogelijk. Aluminium deuren kunnen met extra voorzieningen met de volgende eigenschappen worden uitgerust:

• Brandwerend;
• Geluidsisolerend;
• Warmte-isolerend;
• Inbraakwerend.

Aluminium buitendeuren worden doorgaans in een aluminium kozijn of gevelvullend element opgenomen. Dit zijn elementen, samengesteld uit profielen, stijlen en dorpels, die zijn bestemd om in een bouwkundig kader te worden geplaatst, eventueel met behulp van een stelkozijn, waarna pas de beweegbare delen als ramen en deuren worden geplaatst.

Elementopbouw van aluminium buitendeuren

Aluminium buitendeuren (en kozijnen) worden samengesteld uit:

• Standaard profielsystemen;
• Project-gebonden profielsystemen.

De verschillende profielsystemen onderscheiden zich vooral op het gebied van aanzichtbreedte, sterkte/stijfheid, luchtdoorlatendheid, waterdichtheid en warmteweerstand. De project-gebonden profielsystemen zijn met name van belang voor grote projecten.

Standaard profielsystemen bestaan uit:

• Ongeïsoleerde profielen;
• Geïsoleerde profielen met isolator of anti-koudebrug;
• Extra geïsoleerde profielen met isolator en meerkamerprofiel.

De warmtedoorgangsscoëfficiënt van de geïsoleerde profielen met isolator ligt ongeveer op hetzelfde niveau als blank geïsoleerd glas. Extra geïsoleerde profielen hebben beduidend betere warmte-technische eigenschappen.

De relatief eenvoudige productiemethode van aluminiumprofielen schept de mogelijkheid het aluminiumprofiel in bijna elke gewenste vorm te extruderen. Hierdoor is het onder andere mogelijk de profielen te voorzien van kokers, kanalen, flenzen en dergelijke, waardoor het mogelijk is om hang- en sluitwerk simpel te monteren, en om met behulp van rubbers een wind- en waterdichte constructie te leveren. Ook is het hierdoor mogelijk optisch aantrekkelijke vormen te realiseren, afschuinen suggereert smallere aanzichten.

Materiaal van aluminium buitendeuren

De meest gebruikte aanduidingen van voor aluminium buitendeuren toegepaste aluminiumsoorten zijn:

Legeringen EN AW-6060 en EN AW-6063 hebben nagenoeg dezelfde samenstelling en zijn ook wat betreft hun eigenschappen vrijwel gelijk. Zie NEN-EN 573-1  en -2 voor een overzicht van de coderingen van aluminium kneedlegeringen.

De chemische samenstelling van plaat- en profiellegeringen is vastgelegd in NEN-EN 573-3 en in ANSI H35.1.

Fabricagemethode van aluminium buitendeuren

Om van de verschillende profielen een beweegbare buitendeur, of een kozijn, te maken, worden de profielen op lengte in verstek gemaakt en verbonden door middel van inwendige hoekstukken. Deze hoekstukken kunnen zijn vervaardigd als een gegoten aluminium onderdeel of als een afgezaagd stuk van een speciaal geëxtrudeerd hoekprofiel. De profielen waarin deze hoekstukken worden toegepast, moeten een koker- of U-vormig lijf hebben. De hoekstukken worden met een geschikte kit of lijm in de profieleinden geschoven, waarna de profielen met de verstekkanten tegen elkaar aan worden gedrukt. Het fixeren en het uitoefenen van de aandrukkracht kan gebeuren door middel van schroeven en pennen. Hierbij zijn de geboorde gaten in de profieleinden een fractie van een millimeter uit de hartlijn geboord van de gaten in de hoekstukken. Als de schroeven of pennen worden aangebracht, dan worden de verstekeinden van de profielen met kracht tegen elkaar aangedrukt.

Ditzelfde effect wordt bereikt wals de hoeken met een zogenaamde hoekenpers worden geformeerd. Hierbij wordt door middel van een stempel een stukje van het lijf van het profiel in een taps lopende groef in het hoekstuk gedrukt.

In weer een andere hoekverbinding wordt met behulp van een hoek-verlijmingssysteem de lijm na het mechanisch verbinden in de hoekverbinders geïnjecteerd. Bij schuifdeuren maakt met veelal rechte gecontramalde verbindingen. Hierbij worden dan zelftappende schroeven gebruikt, die door gaten in de wand van het ene profiel geschroefd worden in schroefkanalen die in het andere profiel zijn geëxtrudeerd. Tussenregels en stijlen worden ook gecontramald. Dat gebeurt vaak met raveelzagen, frezen of ponsen.

De verbindingen aan de doorgaande stijlen of regels komen tot stand door middel van schroefverbindingen of door middel van een inzetstuk. Dit inzetstuk kan op met schroeven worden vastgezet, of met een speciale groef worden klemgedrukt in de profielvorm van de stijlen of regels; om te voorkomen dat het zich niet zijdelings kan verplaatsen, doordat de punt van de schroef een gaatje ponst in het lijf van het profiel. Na het aanbrengen van de inzetstukken schuift men de tussenregels er overheen en borgt deze met schroeven of pennen zoals omschreven bij de hoekverbindingen.

Om al deze verbindingen waterdicht te maken, spuit men kit op de kopse einden of verstekken van de profielen, voordat de verbindingen geformeerd worden. Hierdoor zullen de zeer kleine naadjes gevuld zijn met kit. Deze kit zorgt ook voor bescherming van de zaagkanten tegen corrosie. In plaats van kit wordt soms ook wel lijm gebruikt, of elastomere dichtingskussens.

Nadat de raamwerken zijn samengesteld, worden de beweegbare delen zoals de buitendeuren, gemonteerd, compleet met hang- en sluitwerk en de benodigde dichtingsprofielen. De glaslijsten worden hierna pas gezaagd en aangebracht. De deuren, zonder glas, zijn nu klaar voor transport naar de bouw. Schuifdeuren worden meestal wel compleet beglaasd naar de bouw getransporteerd.

Oppervlaktebehandeling van aluminium buitendeuren

Natlakken en poedercoaten

Alle lakken en laksystemen moeten voldoen aan de strenge eisen van Qualicoat of GSB (Gütegemeinschaft für Stückbeschichtung). Voor de esthetische afwerking van aluminium kan men kiezen uit de volgende lakprocedures en systemen:

Diverse nieuwe laksystemen en applicatiemethoden zijn in ontwikkeling. Eventueel worden onderdelen nog voorbehandeld door ze te chromateren, waardoor de corrosieweerstand wordt verhoogd.

Moffelen vindt plaats bij een object-temperatuur van 120-260 °C, afhankelijk van het laksysteem. Voor bepaalde geïsoleerde profielen, onder andere voorzien van een harskern, kunnen deze temperaturen te hoog zijn. Dan moet men overstappen op een andere methode, door glasvezelversterkte-polyamide isolatoren toe te passen, of door de afzonderlijke buiten- en binnenschaal bij geïsoleerde profielen later te laten plaatsvinden, als het moffelwerk klaar is. Dat geeft ook de mogelijkheid om het samengestelde aluminiumprofiel binnen en buiten van een andere kleur te voorzien.

Gemiddelde laagdikten (micrometer) voor laksystemen op aluminium

* Poederlakken worden doorgaan in één laag aangebracht. In het geval van een laagdikte van 90 micrometer, wordt bij voorkeur een tweelaags poederlaksysteem toegepast.

Factoren die van belang zijn op de laagdikte, bij een agressief buitenmilieubelasting, zijn onder andere:

• railverkeer (tram, trein);
• chloride neerslag (kustgebied);
• stedelijk en/of industrieel gebied;
• plaatselijke verhoogde vuilinvloeden;
• weinig of geen natuurlijke beregening.

Anodiseren

Bij anodiseren wordt een oxidelaag aangebracht middels elektrochemie. Deze laag beschermt het aluminium tegen corrosie. Om de esthetisch belevingswaarde van de anodiseerlaag te verhogen, is het mogelijk om de laag in diverse kleuren uit te voeren. Daarnaast kan het een ander uiterlijk krijgen door middel van een voorbewerking, zoals:

• VB0: geen voorbewerking;
• VB1: geslepen;
• VB2: geborsteld, niet voorgeslepen;
• VB3: gepolijst, niet voorgeslepen of geborsteld;
• VB4: geslepen en geborsteld;
• VB5: geslepen en gepolijst;
• VB6: egaliserend gebeitst;
• VB7: chemisch of elektro-gepolijst zonder mechanische voorbewerking;
• VB8: chemisch of elektro-gepolijst na mechanische voorbewerking.

De gewenste voorbewerking moet specifiek worden opgegeven. Als er echter niets wordt omschreven, wordt standaard VB6 geleverd. De laagdikte van de anodiseerlaag moet voor geveldelen die aan de buitenlucht zijn blootgesteld, zoals buitendeuren, tenminste voldoen aan Qualanod klasse 20. Dat betekent dat de gemiddelde laagdikte ten minste 20 micrometer moet zijn. In speciale gevallen, bijvoorbeeld bij een agressieve milieubelasting of als reiniging niet goed mogelijk is, dan kan op verzoek een laagdikte van 25 micrometer worden toegepast. Voor de delen van (geïsoleerde) profielen die niet aan de buitenlucht bloot staan, kan de gemiddelde laagdikte ten minste 10 micrometer bedragen.

Qualanod is het internationaal kwaliteitslabel voor het anodiseren van aluminium. Anodiseerbedrijven moeten in het bezit zijn van het Qualanod keurmerk en moeten voldoen aan de voorschriften.

Toebehoren bij aluminium buitendeuren

Beglazing

Onderscheid wordt gemaakt tussen een drukvereffenend beglazingssysteem met droge beglazingsprofielen en een drukvereffenend beglazingssysteem met elastische kit.

Bij drukvereffenende beglazingssystemen wordt ervan uitgegaan dat na plaatsing van de ruit de omtrekspeling in open verbinding staat met de buitenlucht. De beglazing moet voldoen aan het gestelde in NEN 3576.

Bij de drukvereffenende beglazingssystemen moet dan ook rekening gehouden worden met enige lekkage tussen het afdichtingsprofiel en de ruit aan de buitenkant. In onderdorpels langer dan 600 mm moeten voorzieningen worden getroffen voor de afvoer van dit lekwater en als beluchting (twee gaten van Ø 8 mm of twee sleuven van 5 x 25 mm – hier mag vanaf geweken worden, als aangetoond kan worden dat de gaten voldoen. Kleinere gaten vervuilen sneller en behoeven meer onderhoud).

De randverbindingen van het isolatieglas mogen niet langdurig met water worden belast. Om ophoping van vuil en water te voorkomen moeten de beglazingsrubbers periodiek gecontroleerd worden. Dan moet ook goed op de aansluiting van de rubbers in de hoeken worden gelet. Als frequentie van dit onderhoud kan 1-3 jaar worden aangehouden, afhankelijk van de oriëntatie van de kozijnen.

De vorm en de afmetingen van de sponning moeten aan de eisen in NPR 3577 voldoen.

Het glas wordt meestal van binnenuit aangebracht. Verder moeten voor alle glassoorten, ook voor kogelwerende en brandwerend glas, de eisen van de glasfabrikant de eisen van de fabrikant worden opgevolgd.

Inbraakwerende beglazing moet voorkomen dat met het snijden van een gat ter grote van een hand, de sluitingen van de buitendeur bediend kunnen worden.

Hang- en sluitwerk

Om hang- en sluitwerk tegen corrosie te beschermen volgens NEN 5089, wordt het vaak uitgevoerd in messing-verchroomd of roestvaststaal. Scharnieren moeten van aluminium, kunststof of roestvaststaal gemaakt zijn.

Vanwege de geringe breedte van aluminiumprofielen brengen verschillende fabrikanten van hang- en sluitwerk onderdelen op de markt, die aan deze beperkte ruimte aangepast zijn. Hang- en sluitwerk en beslagdelen moeten demontabel zijn.

VMGR geeft aan in hun Kwaliteitseisen en – adviezen Aluminium dat hang- en sluitwerk  moet voldoen aan NEN-EN 1990 en NEN-EN 1991. Ramen en deuren die inbraakwerend moeten zijn volgens NEN 5096, mag gebruik worden gemaakt van BRL 3104 om gelijkwaardigheid van alternatief hang-en sluitwerk aan te tonen.

Bevestigingsmiddelen

Bevestigingsmiddelen die worden blootgesteld aan het buitenmilieu of die worden toegepast in een vochtig milieu, moeten in roestvaststaal AISI 304 of 316 of thermisch-verzinkt staal met een zinklaagdikte van ten minste 35 micrometer te zijn uitgevoerd. Bevestigingsmiddelen die binnen worden toegepast dienen in aluminium, kunststof of roestvaststaal te zijn uitgevoerd.

Hulpstukken voor aluminium buitendeuren

Tot de levering van aluminium buitendeuren behoren veelal ook ventilatieroosters, dorpels, leklijsten, beplating en dergelijke.

Vorm en afmeting

Vorm van aluminium buitendeuren

De vorm is in het algemeen rechthoekig. In speciale gevallen komen elementen met afgeschuinde zijden voor. Ronde en gebogen elementen zijn eveneens mogelijk.

Afmetingen van aluminium buitendeuren

De meeste aluminium deuren worden op bestelling gemaakt en aangepast aan de gebruikssituatie. De keuze van de profielafmetingen worden afgestemd op de afmetingen van de elementen. De meeste fabrikanten zullen de afmetingen van de elementen zodanig indelen, dat ze handzaam in transport zijn. De hoogtemaat is min of meer beperkt door de maximale laadhoogte van een vrachtwagen (ca. 2,5 meter).

Toleranties: de buitenmaten van een gevelelement mogen ten opzichte van de nominale maten niet meer afwijken dan ± 2 mm. Geen van de toleranties mag ten koste gaan van de lucht- en waterdichtheid. De maatvoering tussen de beweegbare deur en het kozijn moet zodanig zijn, dat voldaan wordt aan de functionele eisen.

Gewicht van aluminium buitendeuren

Als het gewicht van een aluminium buitendeur het praktisch hefvermogen van twee personen overschrijdt, dan is een werktuig op de bouwplaats vereist. Daarvoor is meer voorbereiding nodig.

Uiterlijk van aluminium buitendeuren

Oppervlaktestructuur, kleur

Bij lakken zijn nagenoeg alle kleuren mogelijk. Bij het poedercoaten moet er gekozen worden uit de RAL-kleurenwaaier.

Ook bij anodiseren zijn er door kleurstoftoevoegingen of door elektrolytisch inkleuren diverse kleuren mogelijk, maar minder dan bij lakken en poedercoaten.

Naast de kleur wordt het uiterlijk van geanodiseerd aluminium gekenmerkt door de wijze van voorbewerken, zoals slijpen, polijsten, egaliserend beitsen etc. Het verdient aanbeveling dat de opdrachtgever en opdrachtnemer de kleur en de oppervlaktestructuur van tevoren vastleggen aan de hand van monsters.

Bij samengestelde profielen kunnen desgewenst de binnen- en buitenschaal van een andere kleur voorzien worden.

Prestaties

Mechanische eigenschappen van aluminium buitendeuren

De belangrijkste belastingen zijn: winddruk, windzuiging en het eigen gewicht.

In NEN-EN 1991-1-4 zijn van de windbelasting afgeleide waarden aangegeven voor de sterkteberekening van gehele puien en elementen. Voor het berekenen van de elementen op sterkte, wordt voor het bepalen van de windbelasting uitgegaan van de waarden van stuwdruk volgens NEN-EN 1991-1-4 (de betreffende tabel is ook opgenomen in VMRG Kwaliteitseisen en adviezen Aluminium). Deze stuwdrukken moeten vervolgens vermenigvuldigd worden met diverse factoren, onder andere als gevolg van de gebouwvorm.

Naast de windbelasting moet het totale gevelelement eventueel bestand zijn tegen een lijnbelasting en een stootbelasting, zoals opgegeven in NEN-EN 1991-1-4. De toelaatbare materiaalspanningen zijn vermeld in NEN-EN 1999-1-1.

De controle op sterkte en stijfheid kan via proefondervinding plaatsvinden. In NEN 3660 is hiervoor een proefopstelling beschreven.

Draaiende delen als aluminium deuren moeten ook voldoende stijf zijn, om de algehele wind- en waterdichtheid te garanderen. Meerdere factoren zijn van invloed op het aantal scharnieren en de sluitpunten, zoals de afmetingen, de draairichting en het doel van de deur (bv. vluchtdeur met paniekbalk). De winddruk speelt een rol, evenals de stijfheid van de profielen en de ruit en de hardheid van de dichtingsprofielen. Tot slot moeten ook de eisen van de profielleverancier worden nageleefd.

Vuur, explosie en aluminium buitendeuren

Brandbaarheid

Aluminium is onbrandbaar.

Brandwerendheid

De brandwerendheid van een constructie wordt bepaald met behulp van NEN 6069. Aluminium buitendeuren zonder speciale voorzieningen zijn slechts enkele minuten brandwerend. Door toepassing van speciale beglazing, het vullen van de holle aluminiumprofielen met speciale materialen of stalen hulpprofielen is het mogelijk een brandwerendheid te bereiken van 20-30-45-60 minuten.

Gedrag bij brand

Aluminium gevelvullende elementen bezwijken (smelten) bij een temperatuur van ca. 600 °C en scheiden geen giftige stoffen of rook af.

Gassen, vloeistoffen en vaste stoffen en aluminium buitendeuren

Luchtdoorlatendheid

Uit het oogpunt van energiezuinigheid worden er in het Bouwbesluit 2012 eisen gesteld aan de luchtdoorlatendheid van diverse uitwendige scheidingsconstructies.

Voor de toetsingsdruk, beproefd volgens NEN-EN 1026, staan de volgende maximale luchtverliezen:

• Ten hoogste 0,5 m³/h per m¹ naad (aansluitings- en beglazingsvoegen = spouwlat op binnenblad, roosters, panelen), en/of
• ten hoogte 9,0 m³/h per m¹ kier (hang- en sluitnaden) bedragen, en/of
• geen grotere plaatselijke bijdrage aan de luchtvolumestroom van ten hoogste 1,8 m³/h, teneinde (plaatselijke) tochtverschijnselen te voorkomen.

Na beproeving van de luchtdoorlatendheid volgens NEN-EN 1026 kan het beproefde element geklasseerd worden overeenkomstig NEN-EN 12207, wat weer van belang is in het kader van CE-markering.

Waterdichtheid

Als onderdeel van een uitwendige scheidingsconstructie moet een gevelvullend element en de aansluiting daarvan waterdicht zijn:

• De waterdichtheid moet voldoen aan de NEN-EN 1027;
• NEN 2778 vermeldt de toetsingsdruk in Pa. De toetsingsdruk is afhankelijk van de hoogte van de dakrand boven het maaiveld, het windgebied en de terreincategorieën (kust, onbebouwd en bebouwd);
• De resultaten dienen, overeenkomstig NEN-EN 12208, weergegeven te worden in een klasse voor de waterdichtheid (zie de tabel op de website van VMRG).

Bestandheid

Aluminium buitendeuren ondervinden geen nadelige invloed van normale bestanddelen van de lucht, mits één van de hierboven vermelde afwerkmethode is gekozen. In uitzonderingsgevallen moet met de fabrikant overlegd worden of speciale voorzieningen nodig zijn. De invloeden van stof kunnen wel schadelijk zijn, bijvoorbeeld cementslijpstof, slijpsel, lood of carbidstof et cetera. Cementstof of cementwater moet meteen worden verwijderd met een zachte borstel en veel water. Aluminium buitendeuren zijn ongevoelig voor zwammen, schimmels en bacteriën. Aantasting door uitwerpselen van vogels en urine kan wel ontstaan.

Thermische eigenschappen van aluminium buitendeuren

Uitzetting

De lineaire uitzettingscoëfficiënt van aluminium is 25∙10^-5 K^-1.

Geleiding

De warmtegeleidingscoëfficiënt van aluminium bedraagt 204 W/m∙K.

De warmteweerstand van aluminium profielen wordt sterk beïnvloed door het al dan niet aanwezig zijn van een zogenaamde isolator die ervoor zorgt dat het binnen- en buitendeel van het aluminiumprofiel thermisch gescheiden zijn. Voor aluminium buitendeuren zijn alle gangbare profielsystemen voorzien van een isolator.

Voor deuren, ramen en kozijnen stelt het Bouwbesluit in artikel 5.3 dat de U-waarde (warmtedoorgangscoëfficiënt) bepaald moet worden volgens NTA 8800 voor afzonderlijke deuren, ramen en kozijnen maximaal 2,2 W/(m²/K) mag zijn, maar de gemiddelde U-waarde van alle ramen, deuren en kozijnen in het bouwwerk mag niet hoger zijn dan 1,65 W/(m²K).

Optische eigenschappen van aluminium buitendeuren

Kleurechtheid

Naturelkleurig geanodiseerd aluminium zal geen kleurverandering ondergaan. In kleur geanodiseerd materiaal kan onder invloed van zonlicht een geringe teruggang van de kleur vertonen, met name het niet-elektrolytisch ingekleurde aluminium.

Gelakte (poeder of nat) aluminium buitendeuren vertonen op den duur, onder invloed van zonlicht, een geringe teruggang in kleur en glans. Door het aluminium 2 a 3 keer per jaar te behandelen met een reinigings- en conserveringsmiddel krijgt de laklaag zijn oorspronkelijke kleur en glans terug.

Door de inval van het licht kunnen geveldelen op een andere oriëntatie een schijnbaar andere kleur hebben. Met name geanodiseerde als metallic gelakte onderdelen zijn hier gevoelig voor.

Reflectievermogen

Toepassing van aluminium panelen in de buitendeuren kunnen, afhankelijk van de kleur en glas, hinderlijke reflecties veroorzaken.

Akoestische eigenschappen van aluminium buitendeuren

Luchtgeluidisolatie

De mate van geluidisolatie is in hoge mate afhankelijk van een goede afdichting op aansluitende bouwdelen en de dikte en soort van het glas. Er zijn aluminium buitendeuren leverbaar met een luchtgeluidsisolatie van meer dan 40 dB(A).

Elektriciteit, magnetisme en straling van aluminium buitendeuren

Statische elektriciteit

Aluminium buitendeuren kunnen een statische lading krijgen, waardoor stof wordt aangetrokken. Puien kunnen van een aarding worden voorzien, maar in de praktijk wordt dit weinig toegepast.

Toepassing

Functionele bruikbaarheid van aluminium buitendeuren

Aluminium buitendeuren zijn toepasbaar in alle sectoren van de bouw (woningbouw en utiliteitsbouw).

Voorschriften voor aluminium buitendeuren

Aan aluminium buitendeuren worden in het kader van het Bouwbesluit tal van eisen gesteld.

Leveranciers die lid zijn van de VMRG beschikken over het VMRG-keurmerk. Daarvoor  moeten ze aan alle gestelde eisen en voorschriften voldoen, omdat die een onderdeel vormen van de VMRG-Kwaliteitseisen en adviezen. Leveranciers worden hierop gecontroleerd door het onafhankelijke keuringsinstituut SKG-IKOB Certificatie.

Naast het VMRG-keurmerk kunnen fabrikanten ook beschikken over CE-markering en/of een KOMO-attest-met-productcertificaat.

Economische bruikbaarheid van aluminium buitendeuren

Ontwerpdetails voor aluminium buitendeuren

Als de deur deel uitmaakt van een pui met grote afmetingen, dan moeten er delen gekoppeld worden. Dan gaat het aspect van uitzetting en krimp door temperatuurschommelingen ook een rol spelen.

Profielafmetingen worden bepaald door de eisen van sterkte en stijfheid enerzijds, en anderzijds door esthetische aspecten. Bij deuren worden de profielafmetingen ook bepaald door de eisen omtrent stabiliteit en de weerstand tegen vervorming, in het gebruik of door de wind. Bij schuifdeuren kan met slanker dimensioneren, omdat daarbij alleen de winddruk maatgevend is.

Voor een goede luchtdichting moet er een dubbele dichting zijn aangebracht. De binnendichting neemt de luchtdichting voor zijn rekening, terwijl de buitendichting zo goed als mogelijk waterdicht moet zijn. Eventueel binnengedrongen vocht moet op een gecontroleerde wijze worden afgevoerd via waterafvoergaten of via de profielen.

Een aluminium kozijn voor een buitendeur sluit meestal aan op een stelkozijn met een rubber profiel. De negge, de oriëntatie en de hoogte in het gebouw bepalen in hoeverre de aansluiting met water wordt belast, waarbij ervan uit moet worden gegaan dat de aansluiting nog helemaal waterdicht is. Er treedt altijd een drukverschil op waardoor water naar binnen dringt. Helemaal bij een enkele dichting ontstaat er door het drukverschil een luchtstroom die binnen dringt en zijn kielzog water mee naar binnen zuigt.

Een dubbele dichting tussen aluminium kozijn en het stelkozijn lost dat drukverschil op, door de buitendichting te onderbreken op plaatsen waar de kans op het indringen van water het kleinst is. Door het drukvereffend effect dringt er veel minder water binnen. De kans dat er nog altijd iets binnendringt blijft echter wel aanwezig. Daarom moet de binnendichting zowel lucht- als waterdicht worden uitgevoerd en moet het stelkozijn bestand zijn tegen water. 

Het Bouwbesluit stelt dat uitwendige scheidingsconstructies moeten voldoen aan NEN 2778 - Vochtwering in gebouwen. NEN-EN 1027 en NEN-EN 1026 geven aan dat als onderdelen die niet zijn ontworpen om nat te worden, dat ze ook niet nat mogen worden. Dat houdt in dat de stelkozijnen niet mogen degraderen onder de invloed van waterindringing.

Alle grote leveranciers leveren standaarddetails van hun aluminium puien en deuren. SBR-Referentiedetails is ook een bron waar de bouw veelvuldig gebruik van maakt.

Verenigbaarheid van aluminium buitendeuren

Omdat aluminium een onedel metaal is, moet contact met andere metalen worden vermijden. Het mag dus niet zonder meer met staal, koper, lood, nikkel en dergelijke gecombineerd worden. Het kan wel, als er een zorgvuldige isolering is en er in het geval van nat worden geen ionenstroom kan worden uitgewisseld tussen de verschillende metalen. Dit geldt met name voor de montage van hang- en sluitwerk en beslagdelen.

Verwerking en montage

Transport van aluminium buitendeuren

Aluminium buitendeuren worden verticaal naar de bouwplaats getransporteerd, zodat er geen vervormingen optreden. Voor het transport naar de bouw wordt er gebruikt gemaakt van wikkelpapier, karton, stapellatten en dergelijk, waarvan de kosten in de prijs zijn opgenomen. Als delen óp de bouwplaats horizontaal worden vervoerd, mogen er geen belastingen op de elementen ontstaan die het kunnen vervormen of beschadigen.

Van grote beglaasde elementen zoals schuifdeuren worden de panelen als aparte delen vervoerd.

Als het noodzakelijk is, kan over de afwerklaag een beschermende folie worden aangebracht.

Opslag van aluminium buitendeuren

Door verticale opslag in een droge ruimte worden vervorming en aantasting voorkomen. De deuren kunnen buiten onder zeilen worden opgeslagen, mits de onderkant vrij van de grond is en er voldoende geventileerd wordt.

Voorbereiding voor aluminium buitendeuren

Boor- hak- en breekwerk, en het stellen en instorten of inmetselen van voorzieningen die nodig zijn voor het de montage (ankers, invoegers,  spouwlatten en stelregels) behoort tot het werk van de aannemer.

Montage van aluminium buitendeuren

In het algemeen draagt de fabrikant zorg voor het samenbouwen van onderdelen en het stelwerk in de bouw, om beschadigingen en een onjuiste montage te voorkomen. Dit kan ook beperkt worden tot het geven van aanwijzingen of het houden van toezicht.

Voor de montage wordt zeker gesteld dat de maatafwijkingen van de voor montage belangrijke onderdelen, de afgesproken toleranties niet overschrijden.

Afwerking, keuring van aluminium buitendeuren

Van elementen van leveranciers die zijn aangesloten bij VMRG wordt gecontroleerd of de aluminium buitendeur met het hang- en sluitwerk goed functioneert, of het glas is beschadigd, of de aansluitingen correct zijn uitgevoerd en of er beschadigingen zijn opgetreden.

Bescherming van aluminium buitendeuren

Als het aluminium kozijn en de buitendeur eenmaal zijn gemonteerd, kan beschadiging worden voorkomen door een tijdelijke afscherming. Zodra de beschermende folies niet meer nodig zijn, moeten die zo snel mogelijk verwijderd worden.

Onderhoud

Bediening van aluminium buitendeuren

Voor de bediening van de buitendeuren moet de fabrikant een handleiding of een instructie geven aan de hand van een model of in de praktijk. Dat geldt ook voor het smeren van bewegende delen.

Onderhoud van aluminium buitendeuren

• Het hang- en sluitwerk moet regelmatig onderhouden worden;
• Leidingen die zijn geïntegreerd in de aluminium pui moeten bereikbaar blijven voor onderhoud en vervanging;
• Periodiek reinigen van de oppervlaktebehandeling draagt bij aan de levensduur en behoud van het uiterlijk;
• De beluchtingsgaten moeten worden geïnspecteerd, onderhouden en hersteld volgens NPR 3577.

Verder maakt de VMRG onderscheid tussen Technisch onderhoud en Esthetisch onderhoud, waarbij het Technisch onderhoud betrekking heeft op bescherming en behoud van de functionele prestaties, vooral van de aan slijtage onderhevige onderdelen als aluminium buitendeuren. Als de opdrachtgever of de gebouweigenaar een onderhoudscontract met de VMRG-gevelbouwer opstelt, wordt er een technisch en esthetisch onderhoudsplan opgesteld. In het technisch onderhoudsplan komt hang- en sluitwerk, de kit, het glas en de beglazingsrubbers, de ventilatiekasten of suskasten, de zonwering, de elektrische installaties en de draaiende delen aan bod. In het esthetisch onderhoudsplan wordt de frequentie voor de reiniging, het vaststellen van de omgevingsfactoren, de reinigingsmethode en de te gebruiken conserveringsmiddelen aan bod.

Reparaties van aluminium buitendeuren

Reparaties vallen in het VMRG-onderhoudscontract onder esthetisch onderhoud.

Poedercoating kan niet worden aangebracht op de bouwplaats. Als er schade is, wordt er met natlak gewerkt. Het kan noodzakelijk zijn om deuken of krassen op te vullen.

Kwaliteit en garantie

Garanties op aluminium buitendeuren

De VMRG schrijft haar leden eisen en richtlijnen voor ten aanzien van materialen, productieprocessen, afwerkingen en dergelijk en oefent controle uit op de naleving daarvan.

Vaak geven leden van de VMRG een standaardgarantieverklaring met een termijn van 5 jaar.

Economische factoren

Prijzen van aluminium buitendeuren

De prijzen van aluminium buitendeuren worden voor een groot deel bepaald door:

• de aard van de deur (draai-, schuif-, hefschuifdeur) inclusief het hang- en sluitwerk, de zwaarte (aanzichtbreedte en diepte) van de profielen en van de oppervlaktebehandeling;
• de functionele eisen en kwaliteitseisen die gesteld kunnen worden aan een samenhangend systeem;
• de afschrijvingskosten van het ontwerp c.q. de ontwikkeling van een profielsysteem;
• in een aantal gevallen is er de voorkeur voor een speciaal voor de toepassingssituatie ontwikkeld profiel, vanwege de functionele en/of esthetische voordelen, en kiest men niet voor een in de handel beschikbaar profiel.

Leveringsvoorwaarden van aluminium buitendeuren

Leden van de VMRG hanteren de door de vereniging geformuleerde leverings- en betalingsvoorwaarden. Andere fabrikanten noteren eigen voorwaarden.

Technische service bij aluminium buitendeuren

De meeste fabrikanten kunnen zorgdragen voor advies, ontwerp, transport, montage, afwerking en eventueel onderhoud en reparaties.

Milieu en gezondheid

Duurzaamheid van aluminium buitendeuren

Aluminium buitendeuren hebben een levensduur van 50 jaar en langer. Voorwaarde daarvoor is wel dat het onderhoud voor zowel geanodiseerde als voor gelakte buitendeuren wordt bijgehouden. Delen die aan slijtage onderhevig zijn, zoals rails of de drempels, moeten zodanig worden geconstrueerd dat de slijtage heel langzaam verloopt.

Referenties

Geraadpleegde bronnen

VMRG-Kwaliteitseisen en Adviezen Aluminium

Qualanod

Vereniging ION - Qualanod

Bouwwereld: Bouwkundige aansluiting kozijnen: hoe hoort het?

Productinformatie van leveranciers

Ter zake doende normen en praktijkrichtlijnen